تست OAE یکی از مهمترین تست شنوایی نوزادان است که در بدو تولد انجام می شود. گسیل های صوتی گوش (OAE) اصوات کم شدتی هستند که در حلزون تولید می شوند و با کمک دستگاه OAE سنجیده می شوند.
براساس تحقیقات انجام شده از هر هزار کودک تازه متولد شده ۱ تا ۳ کودک با مشکلات شنوایی به دنیا می آید. غربالگری و تشخیص اولیه به اقدامات فوری کمک می کند، چراکه اگر خانواده نوزاد متوجه مشکلات شنوایی کودک خود نشوند، کودک از شنیدن صداهای محیط محروم شده و عملا ارتباطی با محیط نخواهد داشت که این قضیه تاثیر بسیار زیادی بر گفتار کودک می گذارد.
غربالگری شنوایی نوزادان با کمک تست OAE
نوزادان بدو تولد بایستی از نظر وضعیت شنوایی غربالگری شوند. برای غربالگری معمولا متخصص شنوایی از تست OAE استفاده می کند. این تست در مجموعه ما با کمترین هزینه انجام می شود. در این تست نوزاد اگر در حالت خواب باشد بهترین نتیجه گرفته می شود. لازم است نوازد را یک هفته قبل از انجام این تست به حمام نبرید، چون آب داخل گوش جمع شده و نمیتوان به صورت دقیق وضعیت شنوایی را بررسی کرد. هنگام انجام تست OAE اگر وضعیت شنوایی نوازد نرمال باشد و مشکلی نداشته باشد کلمه ی Pass روی دستگاه نمایان می شود. متخصص شنوایی سنج هم همین کلمه را در کارت غربالگری شنوایی ثبت می کند. رشد مهارت های شنوایی و به تبع آن رشد گفتار و زبان در کودک وابسته به عملکرد صحیح سیستم شنوایی می باشد.
از این رو در سنین پایین کودکی غربالگری عملکرد سیستم شنوایی بسیار حیاتی است. طبق مطالعات انجام شده وقوع کم شنوایی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان حدود 20 تا 50 برابر بیشتر از بخش نوزادان سالم است. بیشترین عامل کم شنوایی به ترتیب مربوط به سندرم ها، سابقه ی فامیلی، مننژیت، ناهنجاری های کرانیوفاسیال و عوامل اتوتوکسیک است. به همین خاطر لازم است که آزمون های فیزیولوژیک و رفتاری شنوایی قبل از 3 ماهگی انجام شود. در صورت وجود مشکل، مداخلات درمانی قبل از 6 ماهگی انجام می شود.
نوزاد بایستی در بدو تولد تست OAE را اصطلاحا Pass کرده باشد. در صورتیکه نوزاد نتواند این تست را در مرحله اول رد کند بعد از یک ماه دوباره گرفته می شود. نهاینا برای تشخیص اصلی وضعیت شنوایی، تست ABR گرفته می شود.
چرا نوزادان نیازمند غربالگری شنوایی (تست OAE) هستند؟
غربالگری شنوایی با کمک تست OAE انجام می شود. تست OAE اولین و مهمترین تست برای کمک به درک این موضوع است که آیا کودک شما ناشنوا یا دارای افت شنوایی است یا شنوایی طبیعی دارد. به طور مثال کودک ابتدا سر خود را به سمت صداهای محیط می چرخاند و این اولین مرحله در سلامت سیستم شنوایی کودک است اما نمی تواند متضمن این باشد کودک تمام صداهای محیط را تشخیص می دهد. چرا که بسیاری از کودکان کم شنوا نیز نسبت به صداهای بلند واکنش نشان میدهند.
در این مواقع برای ما جز قابل توجه، واکنش به صداهای کم شدت است. تست OAE اینکار را برای ما انجام میدهد و در واقع واکنش نوزاد به صداهای با شدت کمتر از 30 دسی بل را نشان میدهد. تست OAE نشان دهنده ی سلامت حلزون شنوایی است و از سلامت عصب شنوایی اطلاعاتی در اختیار ما قرار نمیدهد برای مطلع شدن از وضعیت عصب باید تست ABR برای نوزاد انجام شود. کودکان دچار نوروپاتی حدود 10 الی 15 درصد کودکان متولد شده را شامل می شوند که رقم آن چشم گیر است.
نوزادانی که با افت شنوایی به دنیا می آیند به غربالگری مداوم نیاز دارند
نوزادانی که کم شنوا هستند یا دارای افت شنوایی هستند، برای ارتقا رشد سالم نیازمند اقدامات و مداخلات زود هنگام هستند. اقدامات و مداخلات زودهنگام نیازمند غربالگری منظم و دقیق است. تاخیر در مداخلات زود هنگام باعث اثرات منفی روی مهارت های ارتباطی و گفتاری کودک می شود. از جمله مداخلات اولیه برای کودک کم شنوا، تجویز سمعک است.
غربالگری شنوایی کودکان و نوزادان با کمک تست OAE چگونه انجام می شود؟
این تست متداول ترین و یکی از ارزان ترین آزمون غربالگری شنوایی در نوزادان است. یک پروب ریز داخل گوش نوزاد قرار داده می شود و اکوی صدا در اثر پخش صدا اندازه گیری می شود. مدت زمان انجام این تست 2 دقیقه است و اطلاعات کاملی از سلامت گوش میانی و حلزون در اختیار ما قرار میدهد. هنگامی که سیستم شنوایی نوزاد مشکلی نداشته باشد، عبارت pass روی دستگاه نمایان می شود. افراد دیگری را نیز می توان با OAE غربالگری کرد که از بین آنها می توان کودکان کوچک دارای ناتوانی شدید را نام برد که نمی توانند به روش معمول غربالگری شوند.
ضرورت انجام غربالگری شنوایی نوزادان
یکی از شایع ترین اختلالات بعد از تولد کم شنوایی می باشد. آمار ها نشان میدهد که حدود یک تا دو درصد از نوزادان دچار مشکل شنوایی هستند. مشکلات شنوایی نوزادان باید قبل از یک ماهگی تشخیص داده شود تا با استفاده از مداخلات به موقع تاثیرات منفی این اختلال به حداقل برسد. بهترین زمان برای تشخیص میزان کاهش شنوایی تا قبل از سه ماهگی می باشد، چراکه در بدو تولد سیستم عصبی نوزاد هنوز به بلوغ کامل نرسیده است. در صورتی که مشکل شنوایی در این سن تایید گردد مداخلات لازم تا قبل از شش ماهگی باید انجام گردد.
اما در صورتی که در زمان مناسب اقدامات توانبخشی لازم صورت نگیرد کودک دچار اختلالات گفتاری و زبانی ،مشکلات شناختی، روانی و اجتماعی می گردد. همچنین افت تحصیلی یکی از عواقب شایع کاهش شنوایی در این افراد به حساب می آید. باتوجه به مسائل فوق انجام تست غربالگری شنوایی نوزادان بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است و اکنون برای تمامی نوزادان ضروری می باشد. علاوه بر تست OAE، انجام آزمون ABR در سه ماهگی برای تمام نوزادان توصیه می گردد چرا که تست OAE به تنهایی، نمیتواند اختلالات عصب شنوایی و بد شنوایی را تشخیص دهد و با استفاده از این آزمون تنها وضعیت حلزون گوش بررسی می شود.
ارزیابی وضعیت شنوایی در نوزادان با کمک تست OAE
نوزادان با استفاده از تست OAE مورد بررسی قرار می گیرند. این تست حلزون گوش، گوش میانی (استخوانچه و پرده گوش) و مسیر گوش خارجی را بررسی می کند. بروز مشکل در هر یک از این مسیرها باعث عدم دریافت پاسخ مناسب می شود. OAE موج های تولید شده در حلزون گوش را بررسی میکند. برای بررسی عصب گوش و سیستم مرکزی شنوایی کودکان (پردازش شنوایی) آزمایش های بیشتری مورد نیاز می باشد. یکی از آزمایش هایی که 3 ماهگی برای نوزادان توصیه می گردد تست ABR می باشد. ارزیابی شنوایی سنجی نوزادان در بدو تولد بایستی انجام شود. برای غربالگری شنوایی نوزادان معمولا تست OAE انجام می شود. مرحله ی دوم شنوایی سنجی نوزادان در سه ماهگی انجام می گیرد و تست ABR نام دارد. غربالگری شنوایی سنجی در نوزادان یکی از حساس ترین تست های بررسی وضعیت سیستم شنوایی آنها می باشد.
تست شنوایی سنجی (ادیومتری) در کودکان
در کودکان بالای 4 سال که توانایی همکاری با شنوایی شناس داشته باشند، نوار گوش انجام می شود. در این تست آستانه های شنوایی کودک اندازه گرفته می شود و برای بررسی عفونت گوش میانی خصوصا در کودکانی که عفونت لوزه دارند، اهمیت دارد. در کودکانی که مشکل گفتار و زبان دارند مانند کودکان اوتیسم این تست جهت بررسی وضعیت شنوایی انجام می شود.
اگر جواب آزمایش OAE نوزاد در بدو تولد منفی باشد نشانه ی کم شنوایی است؟
خیر. دلایل منفی شدن تست OAE در بدو تولد متعدد است و همیشه جواب منفی تست OAE در بدو تولد نشانه ی کم شنوایی نیست. عواملی همچون وجود مایع رحم درون گوش میانی نوزاد، وجود مواد اضافی درون مجرای گوش نوزاد باعث منفی شدن این تست می شود. مجرای گوش نوزاد خود به خود از وجود مواد اضافی پاک می شود و لازم به اقدام خاصی نیست. بعد از گذشت دو ماه از تولد نوزاد بایستی دوباره تست OAE انجام شود و نتیجه ی آن قابل اعتمادتر است.
آیا صرفا با انجام آزمایش OAE در بدو تولد می‌توان به صحت و سلامت شنوایی نوزاد پی برد؟
پاسخ: خیر
آزمایش OAE فقط حلزون گوش را بررسی میکند. در آزمایش OAE، میکروفن ریزی درون مجرای گوش گذاشته می‌شود و انعکاسات ساطع شده از حلزون ثبت و بررسی می‌شود.
در این آزمایش، کل حلزون بررسی نمی‌شود و فقط سلول‌های مویی خارجی حلزون را بررسی میکند و دو بخش مهم حلزون را که نقش اصلی و اساسی در شنیدن دارند، بررسی نمی‌کند. این دو بخش مهم، سلول مویی داخلی و عصب شنوایی است.
برای اینکه این دو بخش مهم بررسی و ارزیابی گردد، باید آزمایش ABR انجام گردد. در آزمایش ABR، چسب‌های کوچکی بر روی سر و صورت کودک چسبانده می‌شود و پاسخ‌های الکتریکی عصب شنوایی و مغز در قبال تحریکات صوتی ثبت می‌شود. در این آزمایش، تمامی قسمت‌های مهم عصبی گوش بررسی می‌شود. با هر دو آزمایش OAE و ABR، دو قسمت مهم گوش (حلزون و عصب شنوایی) با هم و همزمان بررسی می‌شود. برای اطمینان کامل از صحت و سلامت شنوایی نوزاد و یا کودک، به ویژه در کودکانی که والدین آنها به شنوایی آنان شک دارند، باید هر دو آزمایش انجام گردد.
