درمان کم شنوایی

نمیشنوم! اولین علامت کم شنوایی. کاهش شنوایی می تواند به طور ناگهانی و یا به تدریج رخ دهد. بسته به علت آن، کاهش شنوایی می تواند خفیف یا شدید و موقتی یا دائمی باشد. درمان کم شنوایی در اکثر موارد معمولا سمعک است که توسط متخصص شنوایی سنجی تجویز می شود.

شکایات افرادی که کم شنوا هستند

معمولا وقتی سالمندان توسط فرزندان خود به کلینیک آورده می شوند، اذعان می کنند: هر حرفی که می‌زنیم، دستش را پشت گوشش می‌گذارد، چشم‌هایش را ریز می‌کند و می‌گوید «بلندتر» تا شاید حرف ما را بشنود.

اما حالا دیگر فهمیده‌ایم این روش فایده‌ای ندارد و کاری از پیش نمی‌برد. گوشش سنگین است و هر قدر هم که نزدیک‌تر شود یا گوشش را جلو بیاورد، فرقی به حالش نمی‌کند. همیشه بهش گفته ایم باید به شنوایی سنجی مراجعه کند و از او کمک بگیرد، اما حاضر نیست و می گوید هنوز آنقدرها پیر نشده و نباید باور کند گوشش سنگین است.

کم شنوایی سالمندان را جدی بگیرید

اگر گوش والدین تان سنگین شده و احساس می کنید شنوایی آنها مشکلی پیدا کرده، نباید خیلی راحت بگویید کاری از دست تان ساخته نیست و باید با گوش سنگین بسازید. چون کاهش شنوایی به دسته های متفاوتی تقسیم می شود که هر یک به علل خاصی اتفاق می افتد و روش درمانی ویژه ای دارد. مداخلات زود هنگام از تنبلی عصب شنوایی جلوگیری کرده و از افسردگی و انزوای احتمالی  پیشگیری می کند.

دکتر سرور فتحی مدیر کلینیک جهان سمعک می گوید

کاهش شنوایی به دو دسته کلی تقسیم می شود؛ کاهش شنوایی انتقالی و کاهش شنوایی حسی عصبی. زمانی که مشکل به وجود آمده در گوش بین گوش خارجی تا دریچه بیضی شکلی باشد که ورودی گوش داخلی است، به آن کاهش شنوایی انتقالی می گویند.

بنابراین اختلالاتی که در گوش خارجی، پرده گوش، گوش میانی و استخوانچه های گوش پیش می آید، منجر به بروز کاهش شنوایی انتقالی یا هدایتی خواهد شد. در کاهش شنوایی حسی عصبی هم اختلالات مربوط به گوش داخلی به بعد خواهد بود.

گاهی هم هر دوی این موارد با هم اتفاق می افتد که به آن کاهش شنوایی مختلط می گویند. پزشکان می گویند زمینه ارثی و تماس طولانی مدت با صدهای بلند از عوامل اصلی کم شنوایی تدریجی هستند.

علائم افراد کم شنوا

•  حرف دیگران و سایر صداها را به خوبی نمی شنوند.
• جملات صحبت دیگران را به سختی می فهمند، به خصوص اگر صدای دیگری هم در محیط وجود داشته باشد.
• به طور مکرر از بقیه می خواهند تا بلندتر، آهسته تر و واضح تر حرف بزنند.
• موقع تماشای تلویزیون و گوش دادادن به رادیو، صدای آنها را بلند می کنند تا بهتر بشنوند.
• در بحث ها و گفتگوها شرکت نمی کنند. لذا از قرار گرفتن در برخی موقعیت های اجتماعی خودداری می کنند.

کم شنوایی درمان می شود؟

خیلی از کسانی که دچار کاهش شنوایی هستند، فکر می کنند این مشکل غیرقابل درمان است و برعکس، بعضی ها هم باور دارند کاهش شنوایی در هر صورت درمان خواهد شد یا حداقل با استفاده از سمعک بهبود خواهد یافت.

متخخص شنوایی در این باره توضیح می دهد: کسانی که دچار کاهش شنوایی هدایتی یا انتقالی شده اند، به راحتی می توانند از سمعک استفاده کنند. از طرفی هم اغلب این مشکلات یا به روش طبی یا جراحی قابل درمان است.

چه موقع کم شنوایی غیر قابل درمان است؟

در مقابل، متاسفانه اکثر مواردی که به کاهش شنوایی حسی عصبی مربوط می شود، غیرقابل درمان خواهد بود. به این معنی که نه به روش جراحی و نه به کمک درمان های دارویی نمی توان این مشکلات را برطرف کرد.

بنابراین کاهش شنوایی حسی عصبی به غیر از برخی موارد استثناء، درمان نمی شود. ولی در موارد خاص مانند کسانی که دچار اختلالات تیروئید هستند و دچار نوعی کاهش شنوایی حسی عصبی شده اند، با درمان تیروئید و برطرف کردن مشکل، کاهش شنوایی شان هم برطرف می شود.

با این حال، متاسفانه در بیشتر مواردی که کاهش شنوایی حسی عصبی رخ می دهد و عوامل متعددی از آلودگی های صوتی و پیرگوشی گرفته تا مصرف برخی داروها و بیماری ها و تومورها در آن نقش دارند، باید به این نکته توجه داشته باشیم که مشکل معمولا غیرقابل درمان است.

درمان کم شنوایی با سمعک؟

البته در مواردی از کم شنوایی می توان از سمعک استفاده کرد، ولی این روش هم برای همه افراد موثر نخواهد بود و فقط کسانی می توانند از سمعک کمک بگیرند که از نظر درک گفتار مشکلی نداشته باشند.

علل دیگر کم شنوایی

پزشکان می گویند زمینه ارثی و تماس طولانی مدت با صدهای بلند از عوامل اصلی کم شنوایی تدریجی هستند. برخی عوامل هم مثل جرم گوش با بستن گوش باعث می شود صداها را به خوبی نشنوید. متخخص شنوایی با تاکید بر این که کاهش شنوایی در سنین مختلف به علل متفاوتی اتفاق می افتد، می گوید:

به عنوان نمونه کاهش شنوایی در کودکان معمولا به علت تجمع مایع پشت پرده گوش پیش می آید که یکی از علل شایع سنگینی گوش کودکان است.

کم شنوایی در کودکان

همانطور که در بالا ذکر کردیم کاهش شنوایی در کودکان معمولا به علت تجمع مایع پشت پرده گوش پیش می آید. این مشکل قابل درمان است و اگر به موقع مداخله صورت گیرد، می توان به کمک درمان های دارویی و در موارد پیشرفته با استفاده از جراحی های کوچک، شنوایی آنها را به حالت طبیعی برگرداند.

استفاده از هدفون و کم شنوایی

کسانی که از هدفون استفاده می کنند باید دقت داشته باشند با صدای بلند هدفون نگذارند، چون این وضع هم می تواند فرد را دچار کم شنوایی حسی عصبی کند.

جرم گوش و کم شنوایی

گاهی هم سنگینی گوش به علل ساده و پیش پاافتاده ای رخ می دهد که وجود جرم در گوش یکی از این موارد است. بنابراین زمانی که گوش تمیز شود و جرم آن را خارج کنند، مشکل بیمار هم برطرف خواهد شد.

ضربه های فیزیکی و صوتی و ارتباط آن با کاهش شنوایی

ضربه ها هم می تواند موجب کم شنوایی شود. ضربه ها به دو شکل، چنین مشکلی را برای فرد ایجاد خواهد کرد، یکی ضربه های صوتی است و دیگری ضربه های فیزیکی که به گوش وارد می شود.

این ضربه ها ممکن است به سادگی یک سیلی و یا به شدت تصادف ها باشد، اما می تواند منجر به آسیب پرده گوش شود و شنوایی را کاهش دهد. زمانی که ضربه شدید باشد، مانند ضربه هایی که در تصادف ها اتفاق می افتد، ممکن است باعث شکستگی در استخوان گیجگاهی و در نتیجه بروز اختلالات شنوایی هم از نوع حسی عصبی و هم از نوع انتقالی شود.

خلاصه ای از عواملی که موجب کم شنوایی می شود

کاهش شنوایی مشکلی است که می تواند به علل متفاوتی رخ دهد. گاهی یک مشکل ساده مانند تجمع جرم در گوش خارجی موجب کاهش شنوایی می شود و بعضی اوقات هم موضوعاتی جدی و مهم مانند اختلالات مغزی و تومورها می تواند عاملی برای سنگینی گوش باشد.

شنوایی کودکان را سالیانه چک کنید

تشخیص بیماری ها و مشکلات در سنین کودکی کمی سخت تر از بزرگسالی است و والدین باید توجه بیشتری به نشانه های این اختلالات داشته باشند. در مورد کاهش شنوایی نیز پدر و مادر باید دقت کنندکه اگر فرزندشان نزدیک به تلویزیون می نشیند یا صدای آن را خیلی بلند می کند یا در صورتی که در امتحان دیکته نمی تواند نمره خوبی به دست بیاورد، ممکن است دچار مشکل کاهش شنوایی باشد. والدین باید در این شرایط به صورت دوره ای، وضع شنوایی فرزندشان را کنترل کنند تا مشکلی برای آنها پیش نیاید.

مراقب گوش و شنوایی خود باشید

کسانی که در محیط های پرسروصدا حضور دارند و یا کارشان طوری است که دائم باید در این مکان ها باشند، حتما باید سلامت گوش و وضع شنوایی شان را کنترل کنند.

استفاده از قالب محافظ گوش در این موارد پیشنهاد می شود.

همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. البته اگر این مشکلات در مراحل اولیه تشخیص داده شوند و مداخله ی زود هنگام صورت گیرد، می توان به درمان آنها امیدوار بود، در غیر اینصورت بعد از گذشت مدتی، کاهش شنوایی غیرقابل برگشت می شود. پس از گوش خود محافظت کنید تا نیازی به درمان کم شنوایی نداشته باشید.