سرگیجه کودکان چیست و چه علتی دارد؟
همه ی ما فکر می کنیم بعضی از بیماری ها و اختلالات مربوط به بزرگسالان است و کمتر در کودکان شیوع پیدا می کند. اما اینطور نیست و بعضی وقت ها یک سری بیماری ها در کودکان نیز شیوع قابل توجهی دارد مانند سرگیجه. سیستم دهلیزی محیطی در زمان تولد کامل است. کودکان از نظر کنترل کامل بدن خود و فعالیت های مربوط به راه رفتن نیز همانند بزرگسالان نیستند و در حدود ۷-۱۰ سالگی می توانند این توانایی ها را کسب کنند.
بنابراین ضعف تعادل در کودکان امر طبیعی به نظر می رسد و این مهارت روز به روز قوی تر و کاملتر می شود. اما بعضی کودکان ضعف های قابل توجه و غیر طبیعی دارند و اغلب از چرخیدن محیط به دور خود شاکی هستند و بعضا موجب تهوع و استفراغ می شود. این حالت ممکن است به خاطر سیستم تعادل گوش ایجاد شود که به آن سرگیجه کودکان یا Pediatric Dizziness گفته می شود.
شایعترین نوع سرگیجه در کودکان به دلیل میگرن وستیبولار، سرگیجه حمله ای خوش خیم کودکی(BPV)، و نوریت دهلیزی ایجاد می شود. رشد مهارت های درکی حرکتی در کودکانی که مشکلات تعادل و سرگیجه دارند با کندی پیش می رود. این کودکان نسبت به همسالان خود رشد حرکتی کندتری دارند و به نحوی دارای تاخیر حرکتی هستند. اگر اختلالات شناختی نیز وجود داشته باشد میزان این تاخیر بیشتر می شود. قابلیت تغییر پذیری مغز کودکان موجب می شود تا با ارائه یک درمان درست بر این مشکلات غلبه کنیم. با این حال در بعضی اطفال، این تاخیرات رشدی مقاوم و حتی پیشرونده است که نشان می دهد تغییر پذیری مغز به حد کافی نبوده است.
شیوع سرگیجه کودکان
متخصصین سرگیجه که در حوزه کودکان کار می کنند، باید از دانش و توانایی کافی برای ارزیابی سرگیجه در کودکان برخوردار باشند. به این نکته توجه داشت که گیجی و منگی بیماری نیستند، بلکه به عنوان علامت محسوب می شوند. اکثر مشکلات تعادل در کودکان رخ می دهد به صورت تاخیر در رشد حرکتی است. علت سرگیجه کودکان در مقایسه با بزرگسالان تا حدودی متفاوت است. کودکان نسبت به درمان سرگیجه خیلی خوب جواب می دهند در واقع بهبودی آنها صددرصد است. ناتوانی کودک در توضیح ویژگی های علایم تجربه شده، ممکن است مانع از تشخیص بیماری شود. اما چرخیدن محیط، احساس گیجی از شایع ترین شکایات کودکان است.
مطالعات نشان داده است 50 درصد کودکان کم شنوا مشکلات مربط به تعادل و سرگیجه را دارند.
BPVC یم اختلال نادر در کودکان است که به دلیل قطع شدن منبع خونی مغز به وجود می آید. این حالت به صورت ایسکمی گذرای هسته دهلیزی یا مسیر دهلیزی مطرح شده است. دوره های خودبه خودی عود کننده سرگیجه واقعی، نیستاگموس، آتاکسی و اختلال تعادل اغلب کمتر از ده دقیقه است.
علایم شایع سرگیجه کودکان
مشاهدات رفتاری شامل:
- عصبانیت یا هیجان
- چنگ زدن به وسایل هنگام ایستادن یا راه رفتن
- مشکل در تمرکز کردن
- خستگی
- ترس و وحشت زیاد و احساس ناامنی
- ترس از ارتفاع
علت سرگیجه کودکان می تواند موارد زیر نیز باشد
اختلال عملکرد تعادل در کودکان در حال رشد می تواند تأثیر مخربی بر رشد حرکتی دست ها و پاها، تعادل، ثبات چشمی و به صورت بالقوه جهت یابی فضایی داشته باشد. این اختلالات در نهایت بر عملکرد کودک در انجام کارهای روزانه می گذارد.
خطر ضعف تعادل به دلیل سرگیجه در کودکان زیر بیشتر است
- کم شنوایی حسی عصبی شدید تا عمیق
- کودکان با سابقه کاشت حلزون
- کودکان مبتلا به عفونت گوش مزمن
- ناهنجاری گوش داخلی
- سندرم دهلیزی حاد
- ابتلا به مننژیت
- سندرم‌های ژنتیکی مانند Penndred ،Usher ،CHARGE و واردنبورگ
در بسیاری از کودکان سرگیجه در اثر تروما یا ضربه مغزی یا به صورت همراه با میگرن وستیبولار رخ میدهد.
درمان سرگیجه کودکان
درمان سرگیجه کودکان بستگی به علت بروز و پیدایش آن دارد. اگر سرگیجه کودکان منشاء گوش داشته باشد ابتدا بایستی تست های تخصصی سرگیجه انجام شود. پس از مشخص شدن علت سرگیجه، درمان آن نیز براساس آن مشخص می شود. در انتها و پس از درمان سرگیجه، ارجاع کودک به کاردرمانی جهت بهبود تعادل پیشنهاد می شود.
درمان خانگی سرگیجه کودکان
پس از مشخص شدن علت سرگیجه کودکان و انجام قسمت اصلی درمان، بخش دیگر درمان نیز در منزل انجام می شود. یکی از بخش های درمان، انجام تمرینات تعادلی در خانه است. تمرینات تعادلی باید شامل برنامه های خانگی باشد تا کودک بتواند هر روز آنها را در یک محیط ایمن انجام دهد و این تمرینات بتواند جزیی از روتین زندگی او شود. والدین باید تشویق شوند تا کودک را در ورزش هایی که نیاز به تعادل و حرکات برنامه ریزی شده دارند شرکت دهند. این ورزش ها مانند ژیمناستیک، تکواندو، رقص، تنیس یا بسکتبال است.
کلینیک سرگیجه کودکان
مرکز تخصصی ارزیابی تعادل و سرگیجه آریاشهر یکی از مراکز تخصصی بررسی سرگیجه در تهران است. کلیه ی آزمایش ها و درمان های تخصصی سرگیجه در این مرکز قابلیت انجام دارد. جهت هماهنگی با ما تماس بگیرید.
