آیا صدایی شبیه به وزوز یا ویز ویز مداوم در گوشتان دارید؟ علت وزوز گوش چیست؟ این صدا بسیار آزاردهنده است و اگر ممتد باشد کیفیت زندگی هر فردی را به هم می‌زند. اما خوشبختانه روش‌های مخنلفی برای درمان وزوز گوش وجود دارد که پس از تشخیص علت آن به کمک تست سلامت گوش قابل انجام هستند. با این مقاله از کلینیک وزوز گوش جهان سمعک با ما همراه باشید.
وزوز گوش چیست؟
وزوز گوش (tinnitus) یا تینیتوس صدايي در گوش است كه معمولاً منبع خارجي ندارد. شایع‌ترین و آزاردهنده‌ترین نوع آن صدايي شبيه به صدای زنگ یا سوت کشیدن گوش است. وزوز گوش يك بيماري نيست بلكه يک مكانيسم هشداردهنده محسوب می‌شود كه بروز يک آسيب به يک منطقه از سيستم شنوايي را هشدار می‌دهد. در جوامع امروزي كه آلودگی‌های صوتي فراوان اعم از کارخانه‌ها، ترافيك، شليك گلوله و موزيك با صداي بلند و انفجار وجود دارد؛ اين صداها می‌توانند آسیب‌های جدي به سيستم شنوايي وارد سازد و متعاقب آن صدای وزوز گوش ناشی از سروصدا با درجاتی از كاهش شنوايي همراه خواهد بود.
علت وزوز گوش چیست؟
شناسایی دقیق دلیل وزوز گوش دشوار است. به نظر می‌رسد که سلول‌های شنوایی (سلول‌های عصبی) در گوش داخلی، در ایجاد وزوز در گوش نقش دارند. آسیب به سلول شنوایی می‌تواند باعث ارسال محرک‌های صوتی به مغز شود. علل احتمالی آسیب به سلول شنوایی عبارتند از:
- کاهش شنوایی به دلیل افزایش سن
- آسیب‌های ناشی از صدای بلند
- تصادفات و حوادث (به عنوان مثال آسیب به پایه جمجمه)
- وزوز گوش می‌تواند از عوارض جانبی برخی از داروهای شیمی درمانی، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) و آسپرین باشد.
- ابتلا به برخی از بیماری‌ها مانند بیماری منییر، اختلالات تیروئیدی، دیابت و ام اس
- اضطراب و استرس شدید
- بالا بودن کورتیزول
- عفونت طولانی مدت گوش و عدم درمان با بهترین آنتی بیوتیک برای عفونت گوش
- وجود کیست گوش
روش های درمان وزوز گوش
تاکنون درمان دائمی برای وزوز گوش پیدا نشده است. طبق اطلاعات سایت های پزشکی حدودا ۸۳درصد از افراد مبتلا به وزوز گوش می‌توانند با آن کنار بیایند. ۱۵درصد از افراد مبتلا به وزوز گوش از آن رنج می‌برند، اما می‌توانند در زندگی روزمره با آن کنار بیایند. گروه کوچکی (۲%) به قدری از وزوز گوش رنج می‌برند که تأثیر منفی بر زندگی روزمره آن‌ها می‌گذارد.
بنابراین احساس و عوارض وز وز کردن گوش از فردی به فردی دیگر متفاوت است. در صورتی که وزوز کردن گوش ناشی از یک بیماری خاص گوش باشد، جراحی ممکن است به عنوان گزینه درمانی در نظر گرفته شود. با این حال، حتی جراحی همواره موفقیت‌آمیز نیست و ممکن است وزوز گوش را به طور کامل برطرف نکند. بنابراین، برای یافتن بهترین روش درمان برای وزوز گوش، مشورت با یک متخصص شنوایی‌شناس و کمک گرفتن از مجموعه‌ای از روش‌ها ضروری است.
تحریکات الکتریکی در محیط‌های بیمارستانی و تحت نظر متخصصان، به عنوان روشی تحقیقاتی برای درمان وزوز گوش مورد بررسی قرار گرفته است.
بنا بر علت وزوز گوش درمان آن نیز از روش‌های مختلفی امکان‌پذیر است که در ادامه توضیح داده‌ایم.
قرص وزوز گوش
داروهای آرامبخش یا بی حسی موضعی ممکن است به طور موقت وزوز گوش را کاهش دهند، اما این روش‌ها درمان قطعی محسوب نمی‌شوند.
داروهای ضد اضطراب برای وزوز گوش
این داروها ممکن است به کاهش علائم وزوز گوش شما کمک کنند و در نتیجه کیفیت زندگی شما را بهبود بخشند. داروهای ضد اضطراب مانند آلپرازولام برای وزوز گوش نیز می‌توانند برای بهبود عوارضی مانند بی‌خوابی کمک کنند.
داروهای ضد افسردگی برای وزوز گوش
انتقال‌دهنده‌های عصبی مواد شیمیایی هستند که پیام‌های مربوط به احساسات را از سراسر بدن به مغز منتقل می‌کنند. برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی که صدا را تغییر می‌دهند نیز در افسردگی نقش دارند. گاما آمینوبوتیریک اسید (GABA) یکی از انتقال‌دهنده‌های عصبی است که به انتقال سیگنال‌های صوتی هم کمک می‌کند. برخی از داروهای ضد افسردگی با افزایش سروتونین اثرات GABA را سرکوب کرده و علائم وزوز گوش را کاهش می‌دهند. با توجه به انجمن وزوز گوش آمریکا، بهترین قرص برای وزوز گوش از دسته ضد افسردگی‌ها، عبارتند از موارد زیر:
- کلومیپرامین (آنافرانیل)
- دزیپرامین (نورپرامین)
- ایمی پرامین (توفرانیل)
- نورتریپتیلین (Pamelor)
- پروتریپتیلین (ویواکتیل)
روان درمانی برای وزوز گوش
روان درمانی و روش‌های آرامش‌بخشی مانند ماساژ، مدیتیشن و طب سوزنی می‌توانند با کاهش سطح استرس و کورتیزول و بهبود وضعیت هورمونی، به کم شدن وزوز گوش کمک کنند. افسردگی، اضطراب و بی خوابی در افراد مبتلا به وزوز گوش غیرعادی نیست. درمان شناختی رفتاری (CBT) که توسط روانشناسان انجام می‌شود، به افراد مبتلا به وزوز کمک می‌کند. CBT معمولاً یک بار در هفته، برای شناسایی و تغییر الگوهای افکار منفی انجام می‌شود.
مطالعات متعددی مانند پژوهشی که نتایج آن در مجله Audiology Trusted Source منتشر شده است، نشان داد که CBT به طور قابل توجهی باعث بهبود تحریک و آزار ناشی از صدای وزوز در گوش می‌شود.
ماسکر وزوز گوش
ماسکر گوش غالباً برای افرادی کاربرد دارد که به افت شنوایی دچار نیستند. این تولیدکننده های نویز شبیه به سمعک هستند و تنها تفاوت آن‌ها با سمعک این است که صدای محیط اطراف را تقویت نمی‌کنند. این تولیدکننده‌ها، صداهایی را تولید می‌کنند که به‌صورت ادغامی با وزوزگوش، حواس بیمار را منحرف می‌کند. به‌طورکلی، راهکار استفاده از تولیدکننده‌های نویز برای کنترل وزوز بسیار توصیه می‌شود. از دیگر راهکارهای کنترل وزوز می‌توان به سمعک‌ها اشاره کرد.
ورزش برای وزوز گوش
ورزش می‌تواند تاثیر زیادی بر سلامت و تندرستی کلی شما داشته باشد. وزوز گوش می‌تواند با موارد زیر تشدید شود:
- استرس
- افسردگی
- اضطراب
- کمبود خواب
- بیماری‌های هورمونی و متابولیک
ورزش منظم همه این عوامل را بهبود می‌بخشد و به همین دلیل وزوزو گوش را هم بهبود می‌دهد. یک مطالعه کوچک منبع معتبر روی افراد مبتلا به وزوز مزمن نشان داد که یوگا استرس و علائم وزوز گوش را تا درصد بالایی کاهش می‌دهد. پیاده‌روی، یوگا، پیلاتس و سایر ورزش‌های سبک، کششی و با وزن بدن، برای وزوز گوش بسیار مفید هستند.
سمعک برای درمان وزوز گوش
سمعک‌ها با تولید صداهایی که با وزوز گوش مقابله می‌کنند، می‌توانند این صداهای مزاحم را کاهش داده یا حتی به طور کامل حذف کنند. سمعک مناسب وزوز گوش دارای ویژگی تولید نویز هستند که با ایجاد صداهای آرام و پس‌زمینه، توجه فرد را از وزوز گوش منحرف کرده و آن را کمتر آزاردهنده می‌سازد.
سمعک برای وزوز گوش دارای برنامه‌های مختلفی است که به کاربر اجازه می‌دهد بسته به شرایط و نیاز خود، نوع صدای خروجی سمعک را تنظیم کند. این برنامه‌ها یا فقط به عنوان سمعک عمل می‌کنند، تنها نویز تولید می‌کنند یا ترکیبی از هر دو هستند. برای انتخاب بهترین نوع سمعک و تنظیمات مناسب، بهتر است به متخصص شنوایی‌شناس مراجعه کنید.
عوارض وزوز گوش
صدای وزوز گوش یک تجربه آزاردهنده است که در آن فرد به طور مداوم صدایی ناخواسته را در گوش خود می‌شنود. این صدا که معمولاً شبیه به زنگ یا سوت کشیدن گوش است، می‌تواند باعث ناراحتی، اختلال در خواب و تمرکز و حتی افسردگی شود. در ابتدا، وزوز گوش توجه فرد را به خود جلب کرده و باعث می‌شود که او به دنبال علت آن بگردد و از صداهای محیطی دیگر غافل شود.
تمرکز بیش از حد بر روی وزوز گوش، باعث می‌شود که فرد احساس کند که گوش‌هایش به او خیانت می‌کنند و او را از زندگی عادی باز می‌دارند. در نتیجه، ممکن است فرد به گوشه‌گیری روی آورده و از تعاملات اجتماعی خودداری کند. این چرخه معیوب، زمانی که فرد احساس یأس و ناامیدی می‌کند، تشدید می‌شود. بنابراین، هدف اصلی درمان وزوز گوش، کمک به فرد برای شکستن این چرخه و یادگیری نحوه مدیریت و کاهش آگاهی از این صدا است.
توصیه های درمان وزوز گوش در خانه
تغییر عادات
به عنوان اولین اقدام برای درمان وزوز گوش در خانه یادگیری روش‌های آرام‌سازی و تغییر نگرش بسیار موثر است. تصور صحنه‌های آرامبخش، جایگزینی افکار منفی با افکار مثبت و ترک عادت‌هایی که وزوز گوش را تشدید می‌کنند (مانند استفاده بیش از حد از هدفون)، گام‌های مهمی در این مسیر هستند. داشتن یک نگرش امیدوارانه و تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا به شما کمک می‌کند تا بر وزوز گوش غلبه کنید. همچنین، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، ورزش و سرگرمی‌های مورد علاقه می‌تواند به شما در مدیریت این مشکل کمک کند. متخصصان شنوایی‌شناسی توصیه می‌کنند که به صداهای اطراف خود توجه کنید و از شنیدن صداهای دلنشین مانند صدای طبیعت لذت ببرید. با تمرکز بر صداهای مثبت، می‌توانید توجه خود را از وزوز گوش منحرف کرده و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.
صدا درمانی برای درمان وز وز گوش
صدا درمانی یکی از روش‌های موثر در مدیریت و کاهش آزار ناشی از وزوز گوش است. در این روش، از صداهای محیطی یا مصنوعی برای پوشاندن صدای وزوز و کاهش تمرکز بر روی آن استفاده می‌شود. این صداها می‌توانند شامل صدای طبیعت، موسیقی ملایم، یا صداهای سفید باشند. با ایجاد یک صدای پس‌زمینه ثابت، مغز به تدریج به این صدا عادت کرده و توجه خود را از وزوز گوش به سمت این صداها معطوف می‌کند. این امر باعث می‌شود که آگاهی فرد از وزوز گوش کاهش یافته و در نتیجه، احساس آزار کمتری را تجربه کند. صدا درمانی معمولاً به عنوان یک درمان مکمل برای سایر روش‌های درمانی وزوز گوش مانند مشاوره، تمرینات آرام‌سازی و استفاده از سمعک به کار می‌رود.
خواب و وز وز گوش
برای داشتن خوابی آرام و راحت، بهتر است در طول روز فعالیت بدنی کافی داشته باشید. از مصرف کافئین و غذاهای سنگین در ساعات نزدیک به خواب خودداری کرده و محیط اتاق خواب را تاریک، آرام و خنک نگه دارید. مصرف الکل و قرص‌های خواب‌آور ممکن است در کوتاه مدت خواب را القا کنند، اما در طولانی مدت کیفیت خواب را کاهش می‌دهند. دوش آب گرم قبل از خواب به آرامش عضلات و بهبود کیفیت خواب کمک می‌کند. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید خوابی راحت و شبانه‌ای آرام را تجربه کنید.
پیشنهاد مطالعه: برای درمان سرگیجه چه بخوریم
از حضور در محیط های ساکت پرهیز کنید
به جای سکوت، صداهای دلنشین را جایگزین کنید. سکوت مطلق می‌تواند باعث شود بیشتر به وزوز گوش خود توجه کنید. سعی کنید به جای سکوت، از صداهای لذت‌بخش مانند کتاب‌های صوتی، موسیقی آرامبخش یا صدای طبیعت استفاده کنید. این صداها می‌توانند توجه شما را از وزوز گوش منحرف کرده و به شما کمک کنند تا آرامش بیشتری را تجربه کنید.
یوگا و تای چی و کی‌گنگ برای درمان وز وز گوش
یوگا، تای چی و کی‌گنگ، به عنوان تمرینات ذهنی و جسمی، نقش مهمی در مدیریت وزوز گوش ایفا می‌کنند. این تمرینات با تمرکز بر تنفس، حرکات آرام و مدیتیشن، به کاهش استرس و اضطراب مرتبط با وزوز گوش کمک می‌کنند. همچنین، با تقویت تمرکز و آگاهی از بدن، این تمرینات به افراد کمک می‌کنند تا توجه خود را از صدای وزوز منحرف کرده و آرامش درونی را تجربه کنند. علاوه بر این، یوگا، تای چی و کی‌گنگ با افزایش جریان خون در بدن، به بهبود عملکرد سیستم عصبی مرکزی کمک می‌کنند که این امر می‌تواند در کاهش شدت وزوز گوش موثر باشد.
سوالات متداول درباره وزوز کردن گوش
بهترین داروی گیاهی برای وزوز گوش چیست؟
داروهای گیاهی آرامبخش، به کاهش وزوز کردن گوش کمک می‌کنند ریحان، گل ساعتی، بابونه چای سبز و سیر در درمان وزوز گوش ناشی از استرس مفید هستند. اما در مصرف آن‌ها زیاده‌روی نکنید و در صورت ابتلا به بیماری‌های کلیوی و کبدی، مصرف داروهای خاص و بیماری‌های زمینه‌ای حتما در مصرف دمنوش‌های گیاهی احتیاط کنید.
علت وز وز گوش چیست؟
آسیب به گوش داخلی، استرس و اضطراب بالا، بیماری‌هایی مانند دیابت، مشکلات هورمونی و متابولیک تنها بخشی از دلایل وزوز گوش هستند.
بهترین قرص برای وزوز گوش چیست؟
دارو وزوز گوش بستگی به شرایط و عامل این مشکل دارد. داروهای ضد اضطراب، مسکن‌ها و داروهای ضد افسردگی در افرادی که به دلایل روانی دچار مشکل هستند اثربخشی خوبی دارند اما فقط با تجویز و نظارت متخصص قابل مصرف هستند.
قرص نورتریپتیلین برای وزوز گوش مفید است؟
بله، در مواردی که علت وزوز گوش مزمن افسردگی باشد، این دارو توسط متخصص تجویز می‌شود.
