وزوز گوش صدايي در گوش است كه معمولاً منبع خارجي ندارد. شایعترین و آزاردهندهترین نوع آن صدايي شبيه به صداي زنگ است. وزوز گوش يك بيماري نيست بلكه يک مكانيسم هشداردهنده محسوب میشود كه بروز يک آسيب به يک منطقه از سيستم شنوايي را هشدار میدهد. در جوامع امروزي كه آلودگیهای صوتي فراوان اعم از کارخانهها، ترافيك، شليك گلوله و موزيك با صداي بلند و انفجار وجود دارد؛ اين صداها میتوانند آسیبهای جدي به سيستم شنوايي وارد سازد و متعاقب آن وزوز گوش ناشي از سروصدا با درجاتی از كاهش شنوايي همراه خواهد بود.
درمان و رهایی از وزوز گوش
در حال حاضر درمان دارويي و دائمي براي وزوز گوش و رهایی از آن وجود ندارد. گاهي اوقات استفاده از آرامبخشها و يا تزريق بیحسکننده هاي موضعي با صلاحديد پزشک میتواند براي رهايي موقت از وزوز گوش مؤثر باشد. همچنين امروزه تحريكات الكتريكي در بیمارستانها بهصورت تحقيقاتي زير نظر متخصصين در درمان وزوز و صداهایی نظیر این مورداستفاده قرار میگیرد.
زماني كه وزوز گوش علت مشخصي داشته باشد و ناشي از بيماري مشخص گوش باشد جراحي میتواند راهكار مناسبي در درمان آن باشد. البته در مواردي حتي جراحي نيز باعث توقف وزوز گوش نمیشود. بههرحال در درمان پزشكي وزوز، مشورت با يك متخصص شنواییشناس میتواند بهترين راهحل باشد.
درمان غير دارویی وزوز گوش
هرچند در اين نوع درمان نيز موفقيت نسبي است ولي گاهي رضايت بيشتري حاصل میشود. اين درمان شامل روشهای متفاوتي نظير رواندرمانی، هيپنوتيزم، ريلكسيشن ماساژ، رفلكسولوژي، مديتيشن، مغناطیس درماني، طب سوزني و روشهای مختلف پوشش وزوز گوش است. مؤثرترین روش غير طبي روش مشاوره است. در اين روش يك گروه پزشكي شامل شنواییشناس، روانشناس، پزشك متخصص كه تجربه و مهارت كافي در اين زمینهدارند گرد هم آمده و بهطور هماهنگ به درمان وزوز گوش میپردازند.
يكي از فواید روش مشاوره اين است كه برخلاف ساير روشهای طبي هیچگونه عوارض جانبي نامطلوبی ايجاد نمیکند. هرگاه وزوز همراه با كاهش شنوايي باشد استفاده از سمعک علاوه بر جبران كم شنوايي در تخفيف يا توقف آن میتواند مؤثر باشد. مشاوره با شنواییشناس در اين زمينه میتواند بسيار مفيد باشد. دستگاههای ديگري شبيه سمعك وجود دارند به نام پوشاننده صداهای مزاحم گوش، كه به دو صورت وجود دارند نوع روميزي آن معمولاً كنار تختخواب و هنگام خواب استفاده میشود.
نوع ديگري از آن وجود دارد كه مانند سمعك درون گوش قرار میگیرد و با ايجاد نويز مناسب میتواند صدای مزاحم گوش را میپوشاند و يا مدتي آن را متوقف كند. اين وسيله نيز توسط شنواییشناس در کلینیکهای ارزيابي شنوايي تجويز و تنظيم میگردد. شنواییشناس توسط دستگاههای مجهز و اتاقکهای مخصوص با توليد صداهاي مختلف وزوز را ارزيابي میکند و مناسبترین روش را جهت مهار صدای مزاحم گوش توصيه مینماید.
رهایی از وزوز گوش با راهکارهای زیر
راهکارهای کنترل وزوز گوش محدود هستند. البته با توجه به پیشرفت تکنولوژی ممکن است زمانی دارویی برای آن پیدا شود. اما امروزه فناوری های نوین در مهار کردن وزوز گوش نقش به سزایی را ایفا میکنند. اساس کار در تحریکات محیطی نهفته است. بدین معنی که به مغز اجازه دهید تا بشنود و بدین ترتیب توجه مغز بیشتر به سمت صداهای خارجی متمرکز میشود تا صدای وزوز.
تولیدکنندههای نویز یکی از راهکارهای کنترل وزوز گوش
تولیدکنندههای نویز غالباً برای افرادی کاربرد دارند که به افت شنوایی دچار نیستند. این تولیدکننده های نویز شبیه به سمعک هستند و تنها تفاوت آنها با سمعک این است که صدای محیط اطراف را تقویت نمیکنند. این تولیدکنندهها صداهایی را تولید میکنند که بهصورت ادغامی با وزوزگوش، حواس بیمار را منحرف میکند. بهطورکلی، راهکار استفاده از تولیدکنندههای نویز برای کنترل وزوز بسیار توصیه میشود. از دیگر راهکارهای کنترل وزوز میتوان به سمعکها اشاره کرد.
سمعکها
در اکثر مواقع، استفاده از سمعک یکی از بهترین راههای رهایی از وزوز گوش است. سمعکها امواج صوتی مخالف وزوز گوش را تولید میکنند و باعث حذف آن میشود. در بسیاری از موارد، بهمحض روشن کردن سمعک، کاربران بهندرت صدای وزوز را میشنوند در برخی از موارد صدای وزوز با روشن شدن سمعک اصلاً شنیده نخواهد شد.
دستگاههای ترکیبی وزوز یکی دیگر از راهکارهای کنترل وزوز هستند
برخی از سمعکها دارای ویژگی تولیدکنندگی نویز برای کاهش وزوز گوش هستند. این مشخصه چه ویژگی میتواند داشته باشد؟ اگر سمعکی فقط صداهای بلند اطراف ما را تقویت کند، برای درمان وزوز گوش راهکار مؤثری به شمار نمیآید. در اینجا است که عملکرد تولیدکنندهی نویز بسیار مؤثر واقع خواهد شد.
در چنین شرایطی تولیدکنندهی نویز صدا (نویزهای) آرامی را تولید میکند که باعث میشود تا توجه فرد از شنیدن صدای وزوز گوش تا حدی منحرف شود. در سمعکهای جدید، از مجموعه سمعکهای زیمنس، برنامههای شنوایی بسیاری وجود دارد که تنها با فشار یک دکمه قابل انتخاب هستند. این برنامهها شامل: صرفاً بهصورت سمعک باشد، صرفاً بهصورت تولیدکنندهی نویز عمل کند و یا ترکیبی از این دو هستند. متخصصین شنواییشناس شما در این راستا اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار خواهند داد.
چگونه وزوز گوش خود را کنترل کنیم؟
مسئلهی اصلی وزوز گوش این است که شما علیرغم میل خود سروصدایی که نمیخواهید را میشنوید. هنگامیکه وزوز گوش برای اولین بار شنیده میشود، سریعاً مایه رنجش و آزار قلمداد میشود چون صدایی غیرطبیعی بوده که توجه و حواس فرد را به سمت خود هدایت میکند. محتملترین توصیف میتواند این باشد که انگار گوشهای شما دشمن شما هستند چراکه آغاز یک دور باطل است.
در ابتدا ممکن است بیشتر زمان خود را به استراحت بپردازید و از هرگونه ارتباطات اجتماعی بپرهیزید. این گوشهگیری به دلیل کم شدن تجربههای شنوایی گوناگون، تعاملات اجتماعی و سایر فعالیتهای اجتماعی شما خواهد بود. چراکه وزوز گوش قسمت اعظم توجه شخص را به خود جلب میکند و بهمرورزمان زندگی فرد را از کنترل خارج میکند.
علاوه بر تمام اینها احساس یاس و ناامیدی و عدم توانایی در خصوص کنترل وزوز، احتمالاً برشدت آن میافزاید و هوشیاری و توجه مغز به آن سمت متمرکز میشود. درنهایت اینکه این دور باطل باید متوقف شود. شما باید بتوانید وزوز گوش را از مرکز توجه خود خارج کنید و موفق به کنترل آن شوید.
تغییر عادات
- آموزش روشهای آرام کردن اعصاب
- تمرین تصور سفرهای خیالی بهمنظور فعالسازی احساسات و هیجانات مثبت
- تغییر افکار منفی و ناامیدانه به نگرشهای کمککننده و مثبت « من میتوانم بر وزوز گوش غلبه کنم »
- ترک عادتهایی که موجب تقویت وزوز میشوند مانند عدم استفاده از هدفون و دوری از محیط پرسروصدا
به زندگی امیدوار باشید. شما میتوانید بر وزوز گوش خود غلبه کنید در این راه داشتن نگرشی مثبت بسیار بااهمیت است. مهارتهای تمدد اعصاب، زندگی اجتماعی فعال، ورزش و سرگرمی میتواند به شما کمک کند تا حتی باوجود وزوز گوش، زندگی خود را تحت کنترل درآورید. در صفحه مقابل نکاتی کاربردی که اخیراً متخصصین شنواییشناسی زیمنس با همکاری متخصصین گوش و حلق و بینی، روانشناسان و کارشناسان علوم شنوایی گردآوری کردهاند را بهطور خلاصه گنجاندهایم.
- بهدقت به دنیای اطراف خود گوش دهید.
- از شنیدن صدای موسیقی و یا سادهتر از آن شنیدن آواز پرندهای بر روی درخت لذت ببرید.
- هر صدایی که شنیدن آن احساس خوشایندی را به شما دهد توجه شما را از شنیدن صدای وزوز منحرف میکند.
نحوه بهبود کیفیت خواب در افراد دارای وزوز گوش
هرچقدر که فعالیت شما در طول روز بیشتر باشد، شب راحتتر به خواب خواهید رفت. از نوشیدن چای، قهوه و غذای سنگین در شب خودداری کنید. بدون شک مصرف مشروبات الکلی و قرصهای آرامبخش خواب خوشی را برای شما تضمین نمیکنند، دوش آب گرم قبل از رفتن به رختخواب بهترین انتخاب است.
حضور در محیطهای دارای سکوت مطلق بپرهیزید
اگرچه سکوت محض توجه شما را به وزوز گوش افزایش میدهد. منابع صوتی لذتبخش مانند کتابهای صوتی و یا موسیقیهای آرامشبخش را جایگزین سکوت کنید.
چه مهارتهایی جهت آرامش مفید است؟
ازآنجاییکه وزوز گوش باعث اضطراب میشود، لازم است تا روشهای تمدد اعصاب را بیاموزید و مرتباً از آنها استفاده کنید. یوگا، تای چی، کی گنگ برخی از روشهایی هستند برای آرامش توصیه میشوند.