مرگ مغزی و کما دو حالت ناشی از اختلالات شدید مغزی هستند که با هم تفاوت‌های اساسی دارند. در مرگ مغزی، تمام عملکردهای مغز از جمله ساقه مغز که کنترل تنفس و ضربان قلب را بر عهده دارد، به طور کامل متوقف می‌شود. این بدان معناست که فرد مرگ مغزی قادر به تنفس خود به خود نیست و هیچ نشانه‌ای از فعالیت مغزی نشان نمی‌دهد.
تفاوت در مرگ مغزی و کما
برخلاف مرگ مغزی که وضعیت برگشت‌ناپذیری است و منجر به مرگ بیمار می‌شود، در حالت کما احتمال بهبودی وجود دارد. البته، این احتمال به شدت آسیب مغزی و مدت زمان کما بستگی دارد. برخی از افراد پس از خارج شدن از کما به زندگی عادی بازمی‌گردند، اما برخی دیگر ممکن است با آسیب‌های مغزی دائمی مواجه شوند یا وارد حالت زندگی نباتی شوند. در حالت زندگی نباتی، فرد چشمان خود را باز می‌کند و چرخه‌های خواب و بیداری دارد اما آگاهی از محیط اطراف خود را از دست می‌دهد.
مرگ مغزی چیست؟
مرگ مغزی وضعیتی است که در آن تمامی فعالیت‌های مغز، از جمله بخش حیاتی آن یعنی ساقه مغز، به طور کامل متوقف می‌شود. ساقه مغز مسئول کنترل عملکردهای حیاتی مانند تنفس و ضربان قلب است. بنابراین، هنگامی که ساقه مغز فعالیت خود را متوقف می‌کند، فرد قادر به تنفس خود به خود نیست و برای زنده ماندن به دستگاه تنفس مصنوعی وابسته می‌شود. این وضعیت به طور کامل برگشت‌ناپذیر است و هیچ امیدی به بهبودی وجود ندارد. برخلاف کما که در آن مغز هنوز برخی از فعالیت‌ها را دارد و احتمال بهبودی وجود دارد.
در دوران کما بایستی چه کار کرد؟
در دوران کما، مراقبت‌های ویژه برای حفظ سلامت بیمار و جلوگیری از عوارض جانبی بسیار اهمیت دارد. یکی از مهم‌ترین این مراقبت‌ها، حفظ وضعیت صحیح بدن بیمار است. کاردرمانی در این دوران نقش مهمی ایفا می‌کند و با انجام تمرین‌های کششی و تغییر پوزیشن‌های بدن، از کوتاه شدن عضلات، به‌ویژه عضلات پشت ران و ساق پا جلوگیری می‌کند. همچنین استفاده از تشک‌های مواج و تغییر دوره ای وضعیت بدن بیمار، خطر زخم بستر را کاهش می‌دهد. متأسفانه، بیمارانی که مدت طولانی در کما به سر می‌برند، اغلب پس از بهبودی با محدودیت‌های جسمی بیشتری مواجه می‌شوند.
