در این مقاله قصد داریم انواع آتاکسی، دانسته های مهم در مورد آن و جدیدترین درمان های روز را توضیح دهیم. در ابتدا به انواع آتاکسی می پردازیم. اتاکسی یعنی ناتوانی در هماهنگ کردن حرکات بدن که این حالت بخاطر ضایعات موجود در مخچه ایجاد می شود و با سرگیجه فرق دارد. عواملی مانند نرسیدن اکسیژن به مغز، ضربه های داخل جمجمه و بیماری های عروقی موجب ایجاد اتاکسی می شوند.
عوارض آتاکسی چیست؟
- سردرد و درد مبهم در ناحیه ی پیشانی و پشت سر
- تهوع و استفراغ که در صبح شدیدتر است
- اختلال در راه رفتن که فرد هنگام حرکت تلو تلو می خورد
- سرگیجه
- اختلالات بینایی و حرکت چشم ها
- دست و پا چلف بودن
انواع آتاکسی
آتاکسی فریدریش
این نوع اتاکسی از نوع فلج مغزی نیست و به نحوی ارثی است. اتاکسی فریدریش معمولا از سن 5 تا 15 سالگی شروع می شود و اولین نشانه ی آن اختلال در تعادل است. تلو تلو خوردن در هنگام راه رفتن، مشکل در چرخیدن سریع و ناگهانی، قدم برداشتن هماهنگ با یک نفر دیگر از مشکلات رایج این بیماران است.
قدم برداشتن در نوع اتاکسی فریدریش بدون ثبات بوده و همراه با قاعده وسیع است. دیگر علامت های شایع آتاکسی فریدریش، افزایش قوس کف پا، اسکولیوز ستون فقرات است. تشخیص بیماری فریدریش براساس اسکولیوز، سن شروع و قوس کف پا است. درمان این بیماری در حال حاضر کاردرمانی و توانبخشی است.
طول عمر بیماران آتاکسی فریدریش
هرچه سن شروع کم باشد، امید به درمان کمتر است. معمولا این افراد مشکلات قلبی ریوی دارند و در سن پایین می تواند منجر به مرگ شود. متوسط سن شروع بیماری تا مرگ حدودا 20 سال است.
آتاکسی تلانژکتازی
تلانژکتازی در لغت به معنای اتساع رگ های محیطی به صورت لکه های قرمز و به اندازه های مختلف است. آتاکسی تلانژکتازی بیماری ارثی به صورت مغلوب است. مشکلاتی که در این آتاکسی پیش می آید شامل: از بین رفتن پیشرونده مخچه، تلانژکتازی ملتحمه ی چشم، مشکلات مربوط به تعادل. به مرور بیماری خود را به صورت لرزش و حرکات کره آتتوزی، نیستاگموس، اختلال تکلم و مشکلات ذهنی بروز می دهد. آنچه در درمان این نوع اتاکسی مهم است از بین بردن عدم تعادل و حرکت آتتوزی است.
حرکت آتتوزی چیست؟
آتتوز به نوع بخصوصی از ناهماهنگی حرکتی اطلاق می شود که با حرکات اضافه و ظاهرا بی هدف همراه است. این حرکات توام با ثبات پایین مفاصل همراه است. عمده ترین فرضیه ی آتتوز، فیدبک حسی ناقص است. با دریافت حس عمقی علامت آن حدود بسیار زیادی کاهش پیدا می کند.
آتاکسی حسی
در شکل کلاسیک آتاکسی حسی، تحلیل رفتگی ستون خلفی نخاع دیده می شود. در تعداد زیادی از بیماران مبتلا به آتاکسی حسی، سرگیجه با علت نامعلوم دیده می شود. در موقعی که این بیماران سرگیجه دارند، این علامت بر سایر علائم دیگر بیماری غلبه می کند.
سایر آتاکسی ها
- اتاکسی ناشی از کمبود ویتامین E که با دریافت این ویتامین درمان می می شود.
- آتاکسی ناشی از عفونت که با دریافت آنتی بیوتیک درمان می شود.
- آتاکسی های دوره ای که معمولا با دارو مخصوصا acetazolamide یا استازولامید درمان می شود. این بیماران نبایستی مصرف الکل داشته باشند.
درمان اتاکسی در کودکان و بزرگسالان
اصل اساسی درمان آتاکسی، توسعه مکانیزم های جبران بر مبنای اختلال مخچه است. کودکان آتاکسی عمدتا از لحاظ ثبات دچار ضعف می باشند و حرکات هماهنگی لازم را ندارد. درمان اتاکسی بستگی به نوع آن دارد. در بعضی موارد درمان دارویی می تواند صرفا جنبه کنترلی داشته باشد و بهبودی صورت نگیرد. یکی از مداخلات اصلی و مهم در این افراد توانبخشی و خصوصا کاردرمانی است. داروی گاباپنتین برای کنترل حرکات این بیماران معمولا تجویز می شود.
جدیدترین درمان اتاکسی
یکی از جدیدترین داروهای درمان بیماری اتاکسی، داروی Troriluzole است که مصرف آن به صورت قرص است. این دارو در مراحل اولیه ی آزمایش است و ممکن است به زودی فرآیند تحقیقاتی خود را طی کند و وارد بازار شود. قرص Troriluzole پیشتر برای درمان بیماری ALS تجویز می شد.
مشکلات تعادل در بیماران آتاکسی
تعادل در حقیقت توانایی حفظ جهت گیری بدن و بخش های مختلف آن نسبت به فضای خارج است. در مشکلاتی که برای مخچه به وجود می آید، یکی از شکایات بیمار عدم تعادل است.
یک پاسخ
سلام
دختری دارم ۱۰ ساله که نظریه پزشکان دارای بیماری اتاکسی هست.از بدو تولد ناآرام بود و در تمام ساعات شبانه روز گریه میکرد.درپنچ.شش ماهگی با حرکت دستان در کنار گوشها فکر میکردیم شاید درگوش او را رنج میدهد. وتا هفت ماهگی که وقت نشستن او بود متوجه شدیم که کودکمان توان نشستن ندارد.ودر نشستن به صورتی بود که امکان افتادن به عقب و جلو نداشت(وقت نشستن پاهایش بالا میبرد و از آنطرف کمر خم میشد.ولی افتادن به پشت صورت نمیگرفت)
این شد که حساسیتهای بیشتر شد و وی را نزد پزشک اعصاب و روان کودکان بردیم. که در نگاه اول بدون هیچگونه ملاحظه ی حکم به محکوم بودن به (اتاکسی) داد.ولی در مراجعه بعدی که دخترم شرایط نسبتا بهتری داشت تشخیص خود را انکار کرد
با امیدی که به سلامت فرزندم پیدا کردم. و دوران مهد کودک.پیش دبستانی با سلامتی پشت سر گذاشت.وتنها چیزی که از نگرانی ما کم نمیکرد حالت نشستن و ناگهان به پشت افتادنش بود.و در جمع و اجتماع بنوعی مورد تمسخر و ترحم دیگران قرار میگرفت
در سال اول کرونری برای تحت درمان قراردادن دخترم به تهران عازم شده و منزلی رهن کردم و دخترم زیر نظر دکتر اشرفی برده و پرونده پزشکی تشکیل داده وبا خوردن اولین قرص تجویزی دکتر دخترم تعادل در ایستادن و راه رفتن از دست داد.ودر حین بلند شدن و در برداشتن اولین قدم به طرفین پرت میشد و دیگرجرات حرکت و ایستادن بدون کسی نداشت
وی اینک ده ساله است او را نزد چندین پزشک دیگر بردیم ونتیجه نگرفتیم وسه سال تحصیلی با همراه به مدرسه رفته.هوش و ذکاوت خوبی دارد.پشتکار دارد
خبری رسیده که راه درمانی پیدا شده.واقای دکتر برومند در مشهدمقدس با کمک از پیوند سلولهای بنیادی این بیماری را درمان میکند.انشالله این خبر صحت داشته باشد که بتوانم دینم به دخترم ادا کنم