زندگی نباتی (به انگلیسی سندرم آپالیک) چیست؟ زندگی نباتی به حالتی گفته می‌شود که بیمار نفس می‌کشد، فشار خون طبیعی دارد، دستگاه گوارش وی کار طبیعی خود را انجام می‌دهد، چشمان بیمار باز است و گاه و بیگاه نیز حرکاتی غیر اردای انجام می‌دهد. اما هیچ یک از این حرکاتی که انجام می دهد در پاسخ به محرکهای محیطی نیست و به نوعی غریزی است.
زندگی نباتی
زندگی نباتی وضعیتی است که به علت ضایعه مغزی شدید در برخی از بیمارانی که به کما رفته‌اند، رخ می‌دهد. به نحوی که بیمار در این حالت بیدار می‌گردد، ولی هوشیاری و آگاهی خود را مجددا به دست نمی‌آورد.
در صورت مراقبت صحیح از این بیماران، احتمال زنده ماندن برای چندین سال وجود دارد. حالت نباتی پایدار معمولا به علت آسیب‌های شدید مغزی مانند هیپوکسی، ضربه مغزی و ضایعات ساختمانی مغز ایجاد می‌گردد.
بیماران دارای چرخه‌های خواب و بیداری، کنترل نسبتا طبیعی درجه حرارت، تنفس، دفع، تنظیم جریان خون و بلع هستند. اما این بیماران فاقد واکنش‌های شناختی بوده و پاسخ‌های رفتاری آنها به صورت رفلکس‌های حرکتی ابتدایی یا الگوهای احساسی غریزی است. بنابراین در وضعیت نباتی پایدار، آگاهی و شناخت نسبت به خود و محیط اطراف وجود ندارد و بیماران فاقد تکلم هستند.
تفاوت حالت نباتی با کما
وضعیت نباتی بسیار سخت‌تر از حالت کما است، زیرا با وجود یک سری حرکات غیر ارادی، هیچ نشانه ای از هوشیاری در بیمار وجود ندارد. حیات نباتی در پی آسیب‌های جدی و گسترده به قشر مغز و کمای عمیق به وجود می‌آید و این بیماران کسانی هستند که از کما بیدار می‌شوند.
زندگی نباتی در پی بیداری از کما رخ می‌دهد و کمتر شانس بهبودی در آن وجود دارد، به خصوص اگر مدت آن کمی طولانی شود. بیمار مبتلا به حیات نباتی واکنش‌هایی مانند خندیدن، گریه کردن و … دارد. اگر زندگی نباتی بیش از دو سال طول بکشد، دیگر هیچ امیدی به بازگشت هوشیاری در بیمار وجود ندارد.
سندرم اپالیک یا وضعیت نباتی چه قدر طول می کشد؟
کودکان و بزرگسالان مبتلا به سندرم آپالیک تروماتیک ممکن است طی یک دوره 12 ماهه بهبود یابند. برای افراد دارای زندگی نباتی با علل دیگر این محدودیت زمانی 3 ماه است. موارد کمی از بهبودی خارج از این محدودیت های زمانی شرح داده شده است. حد متوسط بقای بیماران با زندگی نباتی دائمی بین 3 تا 5 سال است.
در دوران نباتی بیماران چه باید کرد؟
در این دوران توجه به وضعیت جسمی بیمار اهمیت دارد. حفظ راستای بیمار و جلوگیری از خشک شدن مفاصل خیلی مهم است. در این دوران نباید اجازه دهیم عضلات بدن بیمار کوتاه شود. همچنین جلوگیری از ایجاد زخم بستر، از دیگر اقدامات مهم در این بیماران است. استفاده از متخصصین کاردرمانی در این بیماران خیلی کمک کننده است.
وضعیت شنوایی در زندگی نباتی چگونه است؟
در مطالعه ای که بر روی 22 بیمار مبتلا به سندرم آپالیک انجام شد، پتانسیل برانگیختگی شنوایی در ساقه ی مغز مغز ثبت شد و در 8 بیمار بهبودی نسبی بعد از دوره توانبخشی مشاهده شد. از نظر بالینی این بهبودی هیچ ارتباطی با بهتر شدن حالت عمومی بیمار ندارد. پتانسیل های برانگیخته شنوایی یک عامل مهم پیش آگهی پس از ضربه شدید سر هستند، اما برای پیش آگهی بیماران آپالیک ارزشی ندارند.
5 پاسخ
با سلام. برادرم ۳۴ ساله ام بعد از تصادف و ضربه به پشت سرش به مدت ۱۳ ماه در زندگی نباتی بود که بعد ۳ ماه گفتند باید در خانه ازش مراقبت کنید چون ممکنه هیچ وقت به هوش نیاد… و متاسفانه بعد از تمام مسائلی که در این مقاله گفته شده، بدنش ضعیف و ضعيف تر شد و کاری هم از دست ما نمیومد جز مراقبت و تغذیه و جابجایی و ورزش… نهایتا به رحمت خدا رفتند... خیلی دوران سختی برای همه خانواده بود… همه بریده بودیم… خدا برای کسی پیش نیاره
در این دوره به متخصص فیزیوتراپی نیاز است یا کاردرمان؟
هر دو نیاز است.
من بیمار زندگی نباتی دارم
اگه بیمارتون بدنشون ظعیف هستش فیزیوتراپی نیاز نیست الکی هزینه است خودتون ماساژ بدین بازم بهتر با دکتر بیمار مشورت کنین .
بیمارمان نوجوان۱۳ساله، مبتلا به سرطان مغز بعد از درمان‌های جراحی و پرتودرمانی و شیمی پس از گذشت ۵سال بیماریش عود کرد و در بیمارستان بتدریج هوشیاریش کم و کمتر و وارد مرحله نباتی شد. حدوداََ ۴ماه در حالت گیاهی بود و به رحمت خدا رسید. همانطور که خانم فتحی در مقاله اشان دقیقاََ توصیف کرده اند، گهگاهی به محرکهای خارجی واکنش های ضعیف نشان میداد و دکتر متخصص بیهوشی میگفت واکنش‌های بیمارمان غریزی و ناهشیارانه است. بوسیله لوله گاواژ تغذیه میشد، در این مدت به دستگاه تنفس وصل بود و بارهای متمادی و زیاد که فشارش می افتاد و تحمل دستگاه تنفس را از دست میداد از دستگاه جدایش می‌کردند و خودمان با آمبوبگ ساعتها و گاه روزها عمل دم و بازدم از اکسیژن بیمارستان به او تنفس می‌دادیم.
سپاس فراوان از خانم سرور فتحی که مقاله اشان بسیار دقیق و علمی تدوین و نگاشته شده است.