بیماری منییر و اهمیت رژیم غذایی

بیماری منییر، یک اختلال در گوش داخلی است که با سرگیجه‌های شدید و چرخشی، وزوز گوش، کاهش شنوایی و احساس پری در گوش همراه است. این بیماری معمولاً یک طرفه است و تنها یک گوش را درگیر می‌کند. کاهش شنوایی ناشی از منییر می‌تواند دائمی باشد. نام این بیماری از پزشک فرانسوی، پروسپر منییر گرفته شده که در قرن نوزدهم به این نتیجه رسید که منشاء این علائم، گوش داخلی است نه مغز.

بیماری منییر چیست؟

بیماری منییر، یک اختلال گوش داخلی است که ریشه در افزایش غیر طبیعی مایع آندولنف در گوش داخلی دارد. این افزایش فشار که به هیدروپس آندولنف معروف است، باعث بروز علائم آزاردهنده‌ای مانند سرگیجه شدید، وزوز گوش، احساس پری در گوش و در برخی موارد، کاهش شنوایی می‌شود. عوامل مختلفی از جمله استرس، اختلالات خواب، رژیم غذایی نامناسب (به خصوص مصرف بالای سدیم و کمبود پتاسیم)، عوامل ژنتیکی، اختلالات هورمونی، ضربه به سر و مصرف برخی داروها می‌توانند در ایجاد هیدروپس آندولنف نقش داشته باشند.

علت بیماری منییر

علت دقیق بیماری منییر هنوز ناشناخته است، اما مکانیسم ایجاد علائم آن تا حدودی روشن شده است. در گوش داخلی، مایعی وجود دارد که اطراف ساختارهای مسئول شنوایی و تعادل را پر می‌کند. افزایش بیش از حد این مایع در فضای لابیرنت، باعث اختلال در ارسال سیگنال‌های عصبی به مغز شده و در نتیجه، علائم بیماری منییر مانند سرگیجه و مشکلات شنوایی بروز می‌کند. عوامل مختلفی از جمله تخلیه ناکافی مایع گوش، واکنش‌های خود ایمنی، آلرژی، عفونت‌های ویروسی، ژنتیک، ضربه به سر و حتی سردردهای میگرنی می‌توانند در ایجاد یا تشدید این بیماری نقش داشته باشند. با این حال، علت اصلی این بیماری هنوز به طور کامل مشخص نشده و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.

علائم بیماری منییر

بیماری منییر یک اختلال پیشرونده است، به این معنی که علائم آن با گذشت زمان بدتر می شود. کاهش شنوایی گاه به گاه ممکن است اولین علامت باشد و سرگیجه بعداً ظاهر شود. علاوه بر کاهش شنوایی و سرگیجه یا عدم تعادل، علائم دیگری مانند اضطراب، تاری دید، حالت تهوع یا اسهال، لرزش، عرق سرد و نبض سریع نیز ممکن است بروز کنند. حملات منییر می توانند از 20 دقیقه تا 24 ساعت طول بکشند و ممکن است در یک هفته چندین بار یا ماه ها یا حتی سال ها رخ ندهند. پس از حمله، ممکن است احساس خستگی کنید و نیاز به استراحت داشته باشید. با پیشرفت بیماری، علائم شما ممکن است تغییر کند. کاهش شنوایی و وزوز گوش ممکن است ثابت باقی بماند. همچنین، به جای سرگیجه گاه به گاه، ممکن است در تعادل و بینایی مشکل دائمی داشته باشید.

تشخیص بیماری منییر

برای تشخیص قطعی بیماری منییر، معمولاً از دو تست نوارگوش (ادیومتری) و الکتروکوکلئوگرافی (تست ecog) استفاده می‌شود. تست ECochG با اندازه‌گیری نسبت SP/AP به تشخیص دقیق بیماری کمک می‌کند. این تست تخصصی، توسط ادیولوژیست و در کلینیک‌های تخصصی سرگیجه انجام می‌شود و کاملاً بدون درد و تهاجم است. پس از تشخیص قطعی، درمان منییر عمدتاً بر تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی متمرکز می‌شود. همچنین، داروهایی مانند بتاهیستین، اکتوسرک، سیناریزین و بتاسرک می‌توانند در کاهش علائم موثر باشند. هرچند مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک و به مدت محدود باشد، زیرا مصرف خودسرانه و طولانی مدت آن‌ها می‌تواند عوارض جانبی داشته و به جای بهبود، بیماری را تشدید کند.

سایر درمان های غیر دارویی

• انجام تمرینات تعادلی
• رعایت رژیم غذایی
• تزریق دوز بالای جنتامایسین به داخل گوش جهت کاهش سرگیجه. در این حالت شنوایی سمت تزریق شده از بین می رود.

عواقب عدم کنترل بیماری منییر

اگر بیماری منییر به خوبی کنترل نشود، متاسفانه می‌تواند منجر به کاهش شنوایی دائمی شود. در چنین شرایطی، استفاده از سمعک می‌تواند به بهبود کیفیت شنوایی کمک کند. در موارد شدیدتر که سرگیجه‌های مکرر و شدید، زندگی فرد را مختل کرده و درمان‌های دیگر موثر واقع نشده باشند، ممکن است جراحی به عنوان آخرین گزینه در نظر گرفته شود. در جراحی، معمولاً عصب تعادل قطع می‌شود تا سرگیجه‌ها متوقف شوند. اما این عمل منجر به از دست رفتن کامل شنوایی در گوش جراحی شده می‌شود.

رژیم غذایی در بیماری منییر

برای کنترل بیماری منییر، داشتن یک سبک زندگی سالم بسیار مهم است. تغذیه مناسب نقش کلیدی دارد. کاهش مصرف سدیم (نمک) و افزایش پتاسیم می‌تواند به کاهش تعداد و شدت حملات کمک کند. غذاهای شور، کنسروها و برخی سبزیجات مانند کرفس و اسفناج سدیم بالایی دارند. در مقابل، میوه‌هایی مانند موز، سیب، انگور و سبزیجاتی مانند سیب زمینی، گوجه فرنگی و حبوبات سرشار از پتاسیم هستند. علاوه بر رژیم غذایی، داشتن خواب کافی، کاهش استرس و ورزش سبک نیز می‌تواند در مدیریت بیماری منییر موثر باشد.

• اجتناب از مصرف سیگار، قلیان، الکل
•  رژیم غذایی فاقد چربی یا کم چرب
• به حداقل رساندن مصرف مواد کافئین دار مثل قهوه و چای
• دوری از اضطراب و استرس
• خودداری از فعالیت زیاد
• در زمان حمله اجتناب از رانندگی
• انجام آزمایش ECOG بصورت سالانه و چکاپ دوره ای وضعیت شنوایی

استفاده از یک رژیم کم نمک و مدر

برای کنترل بیماری منییر، بهتر است مصرف غذاهای پر سدیم مانند نمک، کنسروها، پنیرهای شور، دوغ، کشک و مغزهای شور را کاهش داده و به جای آن، از غذاهای غنی از پتاسیم مانند میوه‌ها (موز، سیب، انگور، آلو خشک، کشمش)، سبزیجات (سیب زمینی، گوجه فرنگی، اسفناج، کرفس، بادمجان، کدو حلوایی) و حبوبات (لوبیا، نخود، عدس) استفاده کنید. همچنین، مصرف لبنیات کم چرب مانند ماست و شیر توصیه می‌شود. به طور کلی، یک رژیم غذایی سرشار از میوه‌ها، سبزیجات و حبوبات و کم نمک می‌تواند به بهبود علائم بیماری منییر کمک کند.

در کنار رژیم غذایی رعایت نکات زیر در بیماری منییر اهمیت دارد

• اجتناب از مصرف سیگار، قلیان، الکل
• رژیم غذایی فاقد چربی یا کم چرب
• به حداقل رساندن مصرف مواد کافئین دار مثل قهوه، چای، شکلات، کاکائو، نوشابه های انرژی زا، قرص های لاغری، مسکن های بدون نسخه
• خواب منظم و کافی (7 تا 9 ساعت خواب شبانه بهترین میزان خواب و بهترین زمان ساعت 23 تا 7 صبح)
• دوری از اضطراب و استرس
• خودداری از فعالیت زیاد
• در زمان حمله اجتناب از رانندگی
• انجام آزمایش ECOG بصورت سالانه و چکاپ دوره ای وضعیت شنوایی