جرم گوش
جرم گوش یک ماده محافظ آبگریز (دفع آب) است. بر اساس ژنتیک افراد، ممکن است یکی از دو نوع مختلف وکس گوش داشته باشید
- مرطوب که دارای چربی بیشتری است.
- خشک که مقدار لیپید آن کمتر است.
عملکرد جرم گوش یا وکس گوش چیست؟
نشان داده شده است که جرم گوش دارای مزایای محافظتی برای کانال گوش خارجی است. از آنجایی که جرم گوش آبگریز است، می تواند گوش را از اثرات منفی آب به دام افتاده محافظت کند. وکس گوش همچنین دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی بالقوه است و مقدار مناسب آن ممکن است خطر ابتلا به عفونتهای گوش مانند اوتیت خارجی را کاهش دهد.
علت زیاد شدن جرم گوش چیست؟
در شرایط عادی، بدن روشی برای از بین بردن جرم گوش و پوست کنده شده از طریق حرکات استخوان فک در حین فعالیت هایی مانند جویدن یا صحبت کردن دارد. حرکت فک باعث می شود وکس گوش از پرده گوش به سمت گوش خارجی حرکت کند. همچنین، پوست مجرای گوش تمایل دارد از اعماق کانال گوش به قسمتهای بیرونی کانال حرکت می کند؛ با این کار پوست داخل گوش لایه برداری شده و وکس گوش را به بیرون فشار می دهد.
حدود 6 نفر از هر 100 نفر گوش آنها جرم اضافی جمع می کنند. این حالت در کودکان، سالمندان، افرادی که مجرای گوش کوچک یا باریک دارند، افرادی که موهای زائد در ورودی کانال گوش دارند و افراد دارای اختلالات شناختی بیشتر است.
دلایل تجمع وکس گوش
- نبود حرکات پوست داخل مجرای گوش: می تواند نتیجه روند طبیعی پیری باشد. همچنین می تواند باعث روش های نامناسب حذف جرم گوش شود
- باریک شدن کانال گوش: می تواند تحت تاثیر شکل مجرای گوش فرد، باریک شدن بافت نرم (در اثر عفونت های متعدد)، یا افزایش مقدار مو در کانال گوش قرار گیرد.
- انسداد مجرای گوش: استخوان (علل مادرزادی یا ضربه ای)، پوسته پوسته شدن بافت نرم
- تولید بیش از حد: ضربه، آب به دام افتاده و سایر علل ناشناخته موجب تولید بیش از حد جرم گوش می شود.
همچنین استفاده از اشیاء جهت خروج جرم گوش نیز می تواند منجر به انسداد کانال گوش و تجمع وکس شود. مواردی مانند سمعک، گوشگیرهای موسیقی و گوشگیرها (کاهش صدا یا شنا) مانع از حرکت طبیعی جرم گوش میشوند.
علائم تجمع جرم گوش
- سرفه های رفلکسی
- گوش درد
- از دست دادن شنوایی
- احساس پری و کیپی گوش
- خارش در گوش (می تواند نشانه عفونت یا حساسیت نیز باشد)
- وزوز گوش
- سرگیجه ناگهانی
وکس گوش در مواردی مانند عفونت گوش خارجی نیز افزایش می یابد. با افزایش وکش یا جرم، بدن در واقع در برابر عفونت مقاومت می کند.
چند نکته دربارهی جرم گوش (سرومن گوش)
وجود جرم گوش برای سلامت گوش ضروری است. جرم گوش باعث میشود تا محیط درونی مجرای گوش اسیدی شود و میکروارگانیسمهای مضر در آن رشد نکنند و گوش عفونت نکند.
برعکس آن چیزی که مردم معمولا فکر میکنند، علت اصلی کم شنوایی، جرم گوش نیست. فقط در برخی موارد نادر که درون گوش پر از جرم انباشته شدهی سفت و زیادی است، کم شنوایی ناشی از جرم گوش رخ میدهد و آن هم موقعی است که فرد به استخر یا حمام میرود و یا بدنش خیلی زیاد تعریق کند؛ چراکه جرم گوش در اثر آب خوردن، متورم و بزرگ میشود و کل گوش را میبندد و موجب نرسیدن صدا به پردهی گوش و کم شنوایی و حتی ناشنوایی میشود.
در این حالت، نگران نباشید با ساکشن جرم توسط پزشک متخصص، شنواییتان برمیگردد. کسانی که سمعک استفاده میکنند، به ویژه کودکان، باید دورهای به پزشک متخصص مراجعه کنند تا با معاینه ی گوش چنانچه جرم دارند، ساکشن شود چون وجود جرم بر شنوایی فرد، عملکرد و دوام سمعک اثر میگذارد. تولید جرم گوش در افراد مختلف فرق میکند و ژنتیکی است. معمولا در هنگام اضطراب و نگرانی، جرم گوش بیشتر تولید میشود.
چه عواملی باعث انسداد گوش در اثر جرم می شود؟
- مجاری گوش باریک یا غیر طبیعی
- رشد بیش از حد استخوان در مجرای گوش شما
- بیماری پوستی، مانند اگزما
- بیماری خود ایمنی، مانند لوپوس
- آسیب دیدگی که باعث می شود بدن شما بیشتر جرم گوش ایجاد کند
- وجود اشیا خارجی در گوش
- استفاده از سمعک یا شاخه های گوش
علائم و نشانه های انسداد گوش در اثر جرم چیست؟
- مشکل در شنیدن
- گوش درد
- پر بودن گوش یا احساس اینکه چیزی گوش شما را وصل کرده است
- خارش یا زنگ زدن در گوش شما
- سرگیجه
وکس گوش چگونه از بین برده می شود؟
روش های مختلفی برای حذف وکس گوش وجود دارد. با این حال، اگر هر یک از علائم ذکر شده در بالا را دارید، باید با یک پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید. روشهای متداول برای برداشتن وکس گوش خانگی میتواند در واقع به گوشهای شما آسیب برساند یا وکس گوش را به نواحی داخلی تر گوش فشار دهد. وکس گوش فقط باید زمانی از بین برده شود که شما احساس ناراحتی یا کیپی کنید. شست و شوی گوش یا ساکشن یکی از متداولترین روش های از بین بردن وکس گوش است.
جلوگیری از تجمع جرم گوش
اقدامات زیر ممکن است به جلوگیری از تجمع وکس گوش کمک کند. با این حال، قبل از امتحان آنها باید با پزشک خود مشورت کنید، به خصوص اگر سابقه مشکلات گوش دارید. استفاده از قطره گوش برای شست و شو مانند گلیسرین فنیکه می تواند وکس گوش را نرم کند و خروج آن راحت تر شود.
تخلیه جرم گوش با کاغذ؟
حدالامکان برای تخلیه جرم گوش از کاغذ یا گوش پاک کن استفاده نکنید. چون این اشیاء موجب هل دادن جرم گوش به داخل می شود. جرم گوش خودبه خود تخلیه می شود و نیاز به استفاده از کاغذ یا گوش پاک کن نیست. در صورت عدم تخلیه جرم گوش می توانید با مراجعه به پزشک درخواست ساکشن یا شست و شوی گوش خود را بدهید.
جرم گوش و سرگیجه چه ارتباطی باهم دارند؟
در بعضی موارد که حجم جرم گوش انباشت شده میتواند باعث احساس سرگیجه شود. اگر جرم باعث فشار مضاعف به پرده گوش شود، می تواند سیگنال های ارسال شده از گوش به مغز را تحت تاثیر قرار دهد که به نوبه خود می تواند بر تعادل ما تأثیر بگذارد. تاثیر گذاری به صورت عدم تعادل و سرگیجه خواهد بود. با شست و شوی گوش و درآوردن وکس گوش انباشت شده، احساس سرگیجه و عدم تعادل نیز از بین می رود.
کاربرد جرم گوش چیست؟
هدف از جرم گوش در واقع تمیز نگه داشتن مجرای گوش شماست. اما جرم گوش بیش از حد، سفت می تواند مشکل ساز باشد، در بیشتر مواقع جرم گوش (سرومن) بسیار مفیدتر است. در واقع جرم گوش یک پوشش طبیعی و محافظ برای پوست حساس کانال گوش است و با پاک سازی آن به وسیله گوش پاک کن، سیستم دفاعی گوش را پایین می آورید. کانالی که با موم گوش پوشانده شده است، آب را دفع می کند و به جلوگیری از عفونت گوش خارجی کمک می کند. جرم گوش نه تنها به دور نگه داشتن گرد و غبار و کثیفی از پرده گوش کمک می کند، بلکه برخی از خواص ضد باکتریایی و روان کننده را نیز به همراه دارد. البته پاک کردن گوش به روش اصولی و درست و با کمک متخصص گوش مشکلی ایجاد نمی کند.