کم شنوایی حسی عصبی | آیا کم شنوایی حسی عصبی درمان دارد؟

شایعترین نوع کم شنوایی، کم شنوایی حسی عصبی است. وقتی فردی کم شنوایی حسی عصبی دارد، چه اتفاقی می افتد؟ فرد باید چه اقداماتی انجام دهد؟ آیا کم شنوایی حسی عصبی درمان دارد؟ کم شنوایی حسی عصبی زمانی اتفاق می افتد که آسیب در حلزون یا ساختارهای داخل آن یا در عصبی که از حلزون به سمت مغز می رود، ایجاد شود. در معرض صداهای بلند قرارگرفتن یا ضربه سر، مواد شیمیایی یا وجود تومور در عصب شنوایی از دلایل شایع آن می تواند باشد. پیرگوشی شایع ترین علت کم شنوایی حسی عصبی در بزرگسالان است. یک نوار گوش به آسانی می تواند نوع کم شنوایی شما را تشخیص دهد.

علائم از بین رفتن عصب گوش

کاهش شنوایی شایع ترین علامت کم شنوایی حسی عصبی است.

درمان کم شنوایی حسی عصبی

درمان کم شنوایی حسی عصبی براساس ناحیه ی آسیب دیده شده انجام می شود. آیا حلزون گوش آسیب دیده یا عصب شنوایی؟ سلول های مویی خارجی تقویت کننده های طبیعی صدای محیط هستند، بنابراین موقعی که صدا به گوش ما می رسند، سلول های مویی خارجی باعث می شود غشای پایه بیشتر نوسان کند و سیگنال قوی تری به مغز برسد. اما وقتی سلول های مویی خارجی می میرند، گوش قادر نیست به طور طبیعی صدای محیط را تقویت کند و نیاز به استفاده از تقویت کننده ای مانند سمعک دارد. این مهم است.

با دریافت به موقع سمعک، عصب گوش‌ فعال می ماند. این امر موجب می شود تا عصب گوش تحلیل نرفته و قابلیت‌های خودش را حفظ کند. یکی از عملکردهای مهم عصب گوش، کدگذاری صداهای گفتاری و انتقال آن به مغز است. وقتی کم شنوایی رخ می‌دهد، عملکرد عصب به دلیل دریافت کمتر صداها، ضعیف می‌شود و اگر این امر جبران و رفع نگردد، آنگاه تارهای ظریف عصب گوش تحلیل رفته و عملکرد خود را در خصوص انتقال سیگنال‌های گفتاری از دست می‌دهند و درنتیجه، فرد نمی‌تواند گفتار و صحبت‌های دیگران را شنیده و تمایز دهد.

هر چقدر بین زمان رخداد کم شنوایی و دریافت سمعک، تاخیر زمانی ایجاد شود، عملکرد و قابلیت‌های عصب گوش بیشتر تحت تاثیر قرار می‌گیرد، به گونه‌ای که حتی با دریافت بهترین سمعک نیز، عملکرد از دست رفته‌ی عصب گوش بازیابی و بهبود نخواهد یافت. پس دریافت سمعک را به تاخیر نیندازید.

ضعیف شدن عصب گوش و وزوز

یکی از نخستین نشانه‌های آسیب دیدن عصب گوش، شنیدن صداهایی مانند زنگ، سوت یا وزوز است. این مشکل به ویژه در افرادی که در سنین پایین دچار کاهش شنوایی می‌شوند، شایع‌تر است. نمودار شنوایی این افراد معمولاً شیب تندی به سمت فرکانس‌های بالا دارد. استفاده از سمعک، یکی از موثرترین روش‌های درمان وزوز گوش مرتبط با آسیب عصب شنوایی است. در کلینیک وزوز گوش تهران، با انجام ارزیابی‌های جامع و دقیق، بهترین برنامه درمانی برای هر بیمار طراحی می‌شود تا به تسکین وزوز گوش و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک شود.

کم شنوایی حسی عصبی مادرزادی

معیارهای زیر احتمال کم شنوایی حسی عصبی را افزایش می دهد

• تاريخچه ی خانوادگي ضايعات شنوايي دوران بچگي
• وزن كمتر از 1/5 کیلوگرم در آغاز تولد
• عفونت هاي مادرزادي يا هنگام تولد (مانند: سرخجه)
• بد شکلی های سر و گردن
• مننژيت باكتريال
• يرقان نوزادي
• کمبود اکسیژن شديد
• داروهای اتوتوکسیک
• نمره ی آپگار پایینس
• سندرم ها

با این حال اين عوامل خطر اغلب باعث شك به وجود كم شنوايي حسی عصبی مي شود و به ياد داشته باشيد كه تقريبا پنجاه درصد از كودكاني كه متولد مي شوند فاكتورهاي خطر را در هنگام تولد ندارند.

علت کم شنوایی حسی عصبی در کودکان

بسیاری از کودکانی که از برنامه غربالگری شنوایی مردود می شوند و اغلب کودکانی که کم شنوایی در آن ها تشخیص داده می شود باید به صورت کاملا تخصصی مورد بررسی قرار گیرند. مهم است که علت کم شنوایی حسی عصبی در کودکان شناخته شود. این ارجاع ها بایستی به فاصله ی خیلی کوتاهی از تشخیص اتفاق بیافتد. یکی از اولین اولویت های بسیاری از برنامه های توانبخشی برای نوزادان و یا کودکان نوپا تعیین علت بیماری است. کم شنوایی می تواند به صورت حسی عصبی، انتقالی و یا آمیخته باشد. کم شنوایی حسی عصبی ممکن است به دلایل نامعلومی اتفاق بیافتد، به این معنا که منشا آن ناشناخته است و یا اینکه به دلایل ژنتیکی یا غیر ژنتیکی باشد.

عوامل غیر ژنتیکی کم شنوایی حسی عصبی

علت های غیر ژنتیکی کم شنوایی حسی عصبی می تواند به صورت پیش از تولد باشد و یا در هنگام تولد و یا با فاصله کمی پس از تولد رخ دهد. عوامل قبل از زایمان که در وضعیت شنوایی کودک تاثیر می گذارد شامل موارد زیر است:

• عفونت های داخل رحمی، شامل: سرخک، سی تو مگالوویروس ،ویروس هرپس و سیمپکس
• عوارض همراه با عامل RH (به این صورت که آنتی بادی های مادری بر روی سلول های خونی RH⁺ نوزاد تاثیر می گذارند.)
• نارس بودن
• دیابت مادر
• در معرض قرار گرفتن اشعه ی Xبرای مادر
• توکسیما
• آنوکسیا
• سیفلیس

عوامل ژنتیکی کم شنوایی حسی عصبی

عامل ژنتیکی کم شنوایی حسی عصبی به نظر می رسد علت بیش از 50% آمار کم شنوایی مادرزادی در کودکان باشد. بیش از چهارصد نوع کم شنوایی ژنتیکی معرفی شده است و انواع جدیدتری نیز هم چنان در تحقیقات و پژوهش ها در حال شناسایی است. کم شنوایی ژنتیکی از نوع کم شنوایی اکتسابی (غیر ژنتیکی) با معاینات فیزیکی، تاریخچه گیری خانوادگی، آزمایش های جانبی همچون CT اسکن جمجمه و آزمایشات ژنتیکی قابل تشخیص است. معاینه های فیزیکی توسط یک پزشک که در شناسایی بیماری های ژنتیکی تخصص دارد، مهم است.

شروع بیماری بسیاری از افرادی که به کم شنوایی موروثی مبتلا هستند، با تاخیر و غیر سندرمی است. بیمارانی که دارای اختلال موروثی با شروع تاخیری هستند ممکن است در زمان تولد شنوایی طبیعی داشته باشند و بعد از آن کم شنوایی آغاز شود. سندرم آلپورت مثالی از کم شنوایی سندرمیک وابسته به جنس است که ویژگی های آن شامل کم شنوایی حسی عصبی پیشرونده، اختلالات کلیوی و درگیری های چشمی است.

کم شنوایی انتقالی و آمیخته

برخی کودکان دارای کم شنوایی آمیخته هستند که ترکیبی از هر دو جز کم شنوایی حسی عصبی و انتقالی است. یا اینکه فقط دارای کم شنوایی انتقالی هستند. رایج ترین بخش انتقالی عفونت گوش میانی است که بعد از سرماخوردگی دومین بیماری مزمن شایع دوران کودکی است. علت های دیگر کم شنوایی های انتقالی شامل ناهنجاری های کانال خارجی گوش، پرده صماخی یا استخوانچه ها و کلستاتوم مادرزادی است. عفونت گوش میانی اغلب همراه با وجود مایع در پشت پرده گوش است. این مایع نیز ممکن است آلوده به عفونت باشد.

استفاده از سمعک در درمان کم شنوایی حسی عصبی

سمعک ها وقتی خوب هستند و فرد جواب خوبی از آن می گیرد که صحبت از سلول های مویی خارجی باشد. از دست دادن سلول های مویی داخلی به طوری که بیش از حد باشد، فرد کاندید کاشت حلزون است. در کاشت حلزون، ایمپلنت تعبیه شده حلزون گوش را دور زده و عصب شنوایی را به صورت الکتریکی تحریک می کند. اگر کم شنوایی فرد ناشی از تومور باشد، در صورتیکه که تومور کوچک باشد و در حال رشد نباشد، می توان از سمعک جهت جبران کم شنوایی استفاده کرد.

در مواقعی که هر دو عصب شنوایی تومور دارند باید برداشته شوند و فرد کاندید کاشت سمعک در ساقه ی مغز می شود. بیشتر از ۹۰ درصد کم شنوایی ها، حسی عصبی هستند و تعداد زیادی از آنها با سمعک جبران می شود. انتخاب درمان مناسب نیازمند مشاوره گرفتن از یک متخصص شنوایی شناس است که در این حالت شنوایی شما را ارزیابی کرده و بهترین درمان را برای شما انتخاب می کند.

آیا امکان برگشتن عصب گوش وجود دارد؟

بیمارانی که به کلینیک ما مراجعه می کنند و بعد از انجام نوار گوش، در صورتی که عصب گوش آنها ضعیف شده باشد اولین سوالی که از ما می پرسند این است: آیا امکان برگشتن عصب گوش وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم متاسفانه در حال حاضر هیچ درمان دارویی برای برگشتن عصب شنوایی وجود ندارد و عصب گوش مانند عصب بینایی و نورون های مغز در صورت آسیب، امیدی به برگشتن آن نیست اما می توان مقدار باقیمانده عصب تا آخر عمر با کمک سمعک حفظ کرد.