پاره شدن پرده گوش در کودکان و نوزادان یکی از اتفاقات نسبتا شایع دوران کودکی است. خونریزی، ترشح و جاری شدن مایع از گوش و تب و بی تابی کودک نشانه هایی از احتمال پاره شدن پرده گوش است. چنانچه درمان به موقع صورت نگیرد خطر دوباره پارگی پرده گوش در کودک افزایش می یابد. این پارگی چون بیشتر بصورت دندانه دندانه است احتمال ترمیم مجدد آن کم می شود. پارگی در مورادی نیز به صورت یک سوراخ در پرده ی گوش خود را نشان می دهد.
عفونت های مکرر، ضربه به صورت و فرو کردن اشیاء تیز از عوامل شایع پاره شدن پرده گوش در دوران کودکی است. پاره شدن پرده گوش در اثر ضربه می تواند گوش درد را به همراه داشته باشد و در بدترین موارد ممکن است منجر به عفونت و کاهش شنوایی شود. ارتفاعات کم یا زیاد (باروتروما) نیز از عوامل دیگر آسیب به پرده گوش است. معمولاً فشار هوا در گوش میانی با فشار محیط متعادل هستند. یک تغییر غیرمنتظره در فشار فشار محیط (مانند حین پرواز، رانندگی در جاده کوهستانی یا غواصی) موجب آسیب به پرده گوش شود. شمع گوش یکی از مواردی است که می تواند موجب پارگی پرده گوش شود.
نشانه های پاره شدن پرده گوش در اثر عفونت
پرده گوش جدا کننده گوش خارجی و میانی از هم است که دارای دو بخش پارس فلسیدا در بالا و پارس تنسا در پایین میباشد. پرده ی تیمپان دارای سه لایه می باشد. اعصاب پرده تیمپان شامل اعصاب 9 و 10 و 5 مغزی میباشد. بنابراین عصب دهی قوی دارد و درد را سریعا به مراکز بالاتر انتقال می دهد. پارگی پرده گوش علت های متفاوتی دارد و در اکثر مواقع به صورت خودبخودی ترمیم پیدا می کند.
- از جمله نشانه های که میتوانیم بفهمیم پرده گوش سوراخ شده است جاری شدن ترشحات از گوش
- آرام شدن کودک (بدلیل اینکه فشار وارده به پرده گوش در اثر عفونت دردناک است)
- کاهش شنوایی موقتی است.
اقدام به موقع جهت پیشگیری از این مهم بسیار حائز اهمیت است چرا با وجود اینکه پرده گوش ترمیم خود به خودی دارد، اما در مواردی که بر اثر فشار عفونت، پرده گوش سوراخ میشود احتمال ترمیم کاهش می یابد. شایعترین علت پاره شدن پرده گوش افزایش فشار می باشد. فشار اگر بیشتر از 25 پوند بر اینچ مربع باشد باعث پارگی می شود.
علائم آن شامل خونریزی مختصر، درد، کاهش شنوایی و احساس پری در گوش است. بیشتر اوقات در این نوع پارگی پارس تنسا درگیر می شود و نوع پارگی آن خطی یا ستاره ای است. نوع دیگر پارگی، سوختگی در اثر تکه داغ جوشکاری است که بدترین مدل پارگی می باشد.
به علت سوختگی، خونریزی ندارد و امکان ترمیم خودبه خودی آن بسیار کم است و همچنین با درد شدید همراه است. نوع دیگر پارگی، در اثر اوتیت گوش میانی یا تجمع عفونت یا مایع در پشت پرده تیمپان است که با افزایش فشار باعث پارگی میشود. اتوسکوپی در این افراد پارگی بیضوی شکل را نشان می دهد. به همراه پارگی از گوش مایع و کمی خون خارج می شود.
از کجا بفهمیم پرده گوش نوزاد آسیب دیده است؟
تشخیص پاره شدن پرده گوش با معاینات بالینی و با کمک اتوسکوپی (دیدن پرده گوش) و تست تمپانومتری انجام می شود. کودک بایستی تا مدتی مشخص تحت نظر متخصص گوش و حلق و بینی، اطفال و شنوایی شناس باشند.
دیگر علائم پاره شدن پرده گوش
- صدا یا وزوز در گوش (صدای زنگ در گوش).
- سرگیجه یا گیجی که می تواند باعث حالت تهوع یا استفراغ شود.
عوارض پاره شدن پرده گوش
پرده‌ی گوش، پرده‌ی بسیار نازکی است که با کمترین فشار، به ویژه فشار هوای متراکم در اثر ضربه، پاره میشود. وقتی پرده‌ی گوش پاره شود، شنوایی فرد ممکن است کمتر شود و همچنین صدایی شبیه به صدای باد یا زنگ در گوش فرد ایجاد شود که تینیتوس نام دارد. پاره شدن پرده‌ی گوش را باید جدی گرفت، چون در اثر پارگی و ورود آب به درون گوش میانی باعث عفونت میشود و این عفونت، کار را بدتر می‌کند.
چون باعث میشود اولا پرده‌ی گوش بهبود نیابد و ثانیا موجب بدتر شدن عملکرد گوش و کم شنوایی بیشتر میشود. موجودات ریزی که در آب هستند، وقتی از طریق پرده‌ی گوش پاره وارد گوش میانی شوند موجب عفونت این ناحیه از گوش شده و کار را بدتر می‌کنند.
پس اولین نکته در هنگام پاره شدن پرده‌ی گوش این است که از ورود آب به درون گوش جلوگیری گردد. سپس در اولین فرصت به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی یا ENT مراجعه گردد.
پاره شدن پرده گوش معمولا بسته به وسعت آن به طور خودبخود ممکن است جوش یافته و کاملا بهبود یابد و یا ممکن است نیاز به عمل جراحی سرپایی یا با بیهوشی عمومی و همراه با جراحی اصلاحی باشد.
در صورت عدم پیگیری مناسب و مراعات کامل موارد احتیاطی هنگام پاره شدن پرده‌ی گوش، ممکن است عوارض و بیماری‌های عفونی دیگری در اثر پارگی پرده برای فرد پیش آید که شرایط را برای او وخیم‌تر کند. پس در هنگام پاره شدن پرده‌ی گوش باید به صورت اورژانسی به متخصص ENT مراجعه گردد و درمان‌ها و اقدامات توصیه شده از سوی پزشک متخصص انجام گردد.
مراقبت از پرده گوش آسیب دیده
معمولا پرده گوش پاره شده بعد از دو هفته ترمیم می یابد اما بایستی در این مدت اقدامات زیر را انجام داد.
- مراقبت به این صورت است که باید حتما در برابر آب محافظت شود و حدالمقدور کودک به مدت دو هفته حمام نرود.
- اگر کودک به حمام برده شد، گوش نباید خیس شود و بلافاصله با کمک سشوار سر و صورت کودک خشک شود.
- در صورت امکان حتما از محافظ گوش هنگام حمام کردن استفاده شود.
درمان دارویی برای پرده گوش پاره شده
درمان دارویی جهت عود نکردن بیماری و عفونی نشدن آن مصرف همزمان آنتی بیوتیک و قطره های موضعی است. همچنین استفاده از ویتامین سی جهت بهبود پرده گوش پاره شده بسیار مفید است. خشک نگه داشتن گوش مهمترین عامل در تسریع ترمیم پرده ی گوش آسیب دیده است.
ترمیم پرده گوش
عمل جراحی که به منظور ترمیم پرده گوش سوراخ شده یا استخوانچه‌های گوش میانی انجام میشود. سوراخ های کوچک پرده گوش معمولاً خود بخود بهبود می یابند. اما اگر پارگی نسبتاً بزرگ باشد یا در طول روند بهبودی خون یا عفونت وجود داشته باشد، ممکن است ترمیم ِخودبخودی صورت نگیرد. به هنگام ترمیم خودبه خودی در اکثر مواقع 2 لایه پرده تشکیل میشود و لایه ی میانی فیبروزی آن تشکیل نمی شود که به پرده ترمیم شده نئوتمپان می گویند.
توصیه های لازم برای ترمیم سریعتر پرده
- آب در گوش نرود
- قطره در گوش نریزیم
- اگر جسم خارجی در گوش مانده آنرا خارج کنیم تا پرده بتواند جوش بخورد
- اگر پرده ترمیم نشد از روش های جراحی برای ترمیم استفاده میشود مثل میرنگوپلاستی
انواع تمپانوپلاستی
نوع اول میرنگوپلاستی نیز نامیده میشود و فقط شامل ترمیم پرده گوش است. نوع دوم شامل ترمیم پرده گوش و گوش میانی (نقص جزئی در استخوانهای گوش میانی).
نوع سوم در صورت وجود نقص بزرگ در گوش میانی، شامل برداشتن استخوانچه‌ها است. نوع چهارم شامل ترمیم استخوانچه رکابی است که قسمت جلویی آن از بین رفته و استخوانچه متحرک است.
نوع پنجم شامل ثابت کردن و درست کردن استخوانچه رکابی در گوش میانی است. این عمل تحت بی‌حسی موضعی و یا بیهوشی کامل (بسته به تشخیص پزشک متخصص و یا شرایط بیمار) انجام میشود.
جراح برشی در کانال گوش ایجاد می کند و اگر نتواند با این روش به سوراخ پرده گوش دسترسی پیدا کند، برش کوچکی در پشت گوش ایجاد می کند و بافت مشخصی را از آن برمی‌دارد و بر روی پارگی پرده گوش پیوند می‌زند.
مراقبت های پس از عمل
به طور کلی، بیمار می تواند ظرف دو تا سه ساعت به خانه برگردد؛ آنتی بیوتیک ها به همراه داروی ضد درد تجویز می شوند. بعد از ۱۰ روز، پانسمان برداشته می شود و گوش ارزیابی می شود که آیا پیوند موفقیت آمیز بوده است یا خیر
بیشتر بیماران در صورت انجام کار بدنی سنگین می توانند بعد از ۵-۶ روز، یا ۲-۳ هفته دوباره به کار خود برگردند. پس از ۳ هفته، تمام پانسمان‌ها برداشته می شوند و مشخص می شود كه پیوند كاملاً گرفته شده است یا خیر. تست شنوایی کامل ۴-۶ هفته بعد از عمل انجام می شود.
رعایت نکات زیر بعد از ترمیم پرده گوش پاره شده ضروری است
گوش باید دور از دسترس آب باشد. از دمیدن هوا در بینی خودداری شود. مسافرت های هوایی لغو و به بعد از بهبودیِ کامل موکول شود (اختلاف فشار هوا سبب بدتر شدن علایم ناشی از عمل می شود). از بلند کردن اجسام سنگین خودداری شود.
عوارض احتمالی ترمیم بعد از پاره شدن پرده گوش
- باریک شدن (تنگی) کانال گوش
- جای زخم یا چسبندگی در گوش میانی
- فیستول پری لنف و کم شنوایی
- وزوز گوش (وزوز گوش بعد از عمل نادر است)
- آسیب عصب صورتی
- کلستئاتوم
- این عمل در بیش از ۹۰ ٪ موارد موفقیت آمیز است.
- عمدتا درد و علائم عفونت را به طور کامل تسکین می یابد و کم شنوایی جزئی است.
