تست کالریک چیست؟

تست کالریک، آزمونی براساس تغییرات شدت دمایی جهت کشف آسیب های عصب آکوستیک و تعادل است.

این عصب ظیفه شنوایی و تعادل را بر عهده دارد.

تست کالریک همچنین در کشف آسیب وارد شده بر ساقه مغز کمک کننده است.

تست کالریک با هوا و یا آب قابل انجام است. آب جز در مواردی که می تواند مشکل ساز باشد مانند پرفوراسیون یا وجود لوله تهویه، قابل استفاده است.

تست کالریک یکی از آزمایش های بررسی سرگیجه است و با کمک این تست، حس وستیبولار بیمار را تحریک نموده تا پاسخ آن را مشاهده کنیم.

به علت تغییرات چگالی و جاذبه ایجاد شده در اثر دما در مجرای نیمدایره افقی شاهد این پاسخ ها هستیم.

مایع دورن مجرا در اثر گرما دچار کاهش چگالی می شود و تمایل به صعود به سمت بالای مجرا دارد.

ولی مایع نمی تواند به اطراف کانال جریان یابد و به کوپولا برسد در نتیجه تغییر چگالی موجب تغییر فشارهای متفاوت اطراف کوپولا می شود و آن را به سمت اتریکول خم می نماید و کانال تحریک خواهد شد.

آزمون کالریک چگونه انجام می گیرد؟

این آزمون با فرستادن باد یا آب گرم و سرد و ایجاد تغییرات دمایی در کانال گوش خارجی انجام می شود.

این حالت عصب آکوستیک را تحریک می‌کند.

وقتی هوا یا آب سرد وارد کانال گوش خارجی شما می شود و در نهایت باعث تغییرات دمایی گوش داخلی می‌شود باعث ایجاد حرکت های چشمی به طرفین به صورت ناخودآگاه می شود.

به این حرکات چشمی که به صورت غیر ارادی انجام می شود نیستاگموس گفته می شود.

علت اجرای این آزمون چیست؟

این آزمون به دنبال یافتن علل:

• سرگیجه و گیجی
• کم شنوایی که در نتیجه استفاده از آنتی بیوتیک ها و داروهای دیگر ایجاد می شود
• این تست گاها برای کشف آسیب های مغزی در بیماران کمایی استفاده می شود
• تشخیص آکوستیک نورونوما(تومور عصب اوکوستیک)
• تشخیص سرگیجه پوزیشنال خوش خیم
• تشخیص لابیرنتیت یا التهاب و تورم گوش داخلی

فاکتورهای متعددی در تست کالریک مورد ارزیابی قرار می گیرند که شامل

• ضعف طرفی وستیبولار (Unilateral Weakness)
• برتری جهتی (Directional Preponderance)
• مهار (Fixation Suppression)

برای محاسبه این موارد معمولا از چهار وضعیت تحریک (گرم راست-گرم چپ- سرد راست- سرد چپ) استفاده می شود با این حال ممکن است از موقعیت آب یخ (آب 4 درجه سانتی گراد) و یا فقط دو وضعیت تحریک کافی باشد.

حد طبیعی هنجار بودن ضعف طرفی معمولا بین 20-30 درصد در نظر گرفته می شود.

نیستاگموس خودبخودی در تست ثبات گیز باید در تست کالریک اصلاح گردد. ضعف طرفی قوی ترین شاخص در این تست می باشد.

در مقابل برتری جهتی را می توان ضعیف ترین شاخص کالریک دانست.

زمانیکه برتری جهتی داریم توانایی سیستم در ایجاد نیستاگموس در یک جهت( با دو جریان آبدهی بررسی می شود) بیشتر از سمت دیگر است.

تفاوت 30 درصد و بیشتر بیانگر برتری جهتی در سمتی می باشد که مقادیر بزرگتری دارد.

این یافته ها فاقد مکان یابی هستند به این معنی که نمی توانند آسیب محیطی و مرکزی را افتراق دهند اما می تواند بیانگر ناتوانی سیستم در اصلاح نیستاگموس خودبخودی باشد.

معمولا قوی ترین نیستاگموس تولید شده به وسیله محرک دیداری در فاصله 60 تا 90 ثانیه ای آغاز تحریک کالریک بروز وجود دارد.

توصیه می شود فیکساسیون را برای هر چهار وضعیت انجام دهیم تا مطمئن باشیم بیمار قصد همکاری را دارد. برخی از بیماران به دلیل احساس سرگیجه ای که دارند نمی توانند این کار را انجام دهند.

محرک دیداری حداقل به مدت 15 ثانیه ارائه خواهد شد. اکثر کلینیک ها کاهش 50-60 درصدی نیستاگموس را طبیعی می دانند. فقدان این حالت نشان دهنده ی آسیب دهلیزی مرکزی می باشد.

آمادگی برای انجام تست کالریک

برای انجام این آزمون از 24 ساعت قبل غذای سنگین نخورید و قبل از انجام تست از مصرف موارد زیر بپرهیزید زیرا این موارد نتایج تست شما را مخدوش می کند و در نتایج اثرگذار هستند:

• الکل
• داروهای آلرژی
• کافئین
• داروهای خواب آور و آرام بخش ها

اگر داروی خاصی به صورت مرتب استفاده می کنید به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.

از محدودیت های تست کالریک این است که پاسخ فیزیولوژیک آن حقیقی نیست زیرا در حالت عادی زمانی که یک سمت تحریک می شود سمت مقابل مهار خواهد شد.

این تست تنها به بررسی مجرای نمیدایره افقی می پردازد و فرکانس آن نیز بسیار پایین است؛ بنابراین فقدان پاسخ کالریک بیانگر فقدان کامل عملکرد دهلیزی نیست.

در هنگام اجرای تست چه احساسی به شما ممکن است دست بدهد؟

ممکن است با پخش آب سرد یا گرم شما احساس ناراحتی داشته باشید.

احساس سرگیجه یا گیجی کنید یا گاهی دچار حالت تهوع شوید که تمامی این احساسات موقتی بوده و برطرف خواهد شد.

معمولا استفراغ در طول انجام آزمون ایجاد نمی‌شود و خیلی احتمال کمی وجود دارد که این آزمون باعث شود تا شما استفراغ کنید.

نتایج نرمال تست کالریک

در صورت پخش آب و هوای سرد و گرم، چشم ها حتماً باید ۲۴ حرکات غیر ارادی رفت و برگشتی به نام نیستاگموس بشوند و حرکت چشم ها در هر دو گوش باید مانند همدیگر باشد.

نتایج غیر معمول چه معنی دارند؟

اگر شما در این تست دچار نیستاگموس و حرکت غیر ارادی در چشمان نشوید، نتایج غیرطبیعی گزارش می شود که ممکن است به علت:

• آسیب به عصب گوش داخلی
• سنسورهای تعادلی در گوش داخلی
• آسیب مغزی باشند.

نتایج غیر معمول تست کالریک ممکن است به علل زیر روی دهند

• خونرسانی ضعیف به گوش
• خونریزی
• وجود لخته خون
• آسیب مغزی یا ساقه مغزی
• کلستاتوما که یک نوع کیست پوستی که در گوش میانی و استخوان ماستوئید در جمجمه ایجاد می‌شود
• نواقص تولد در گوش یا مغز
• آسیب عصب گوش
• مسمومیت
• سرخچه و آسیب عصب آکوستیک
• ضربه به گوش یا سر