سرگیجه (Dizziness) یک احساس عدم تعادل است. در سرگیجه ممکن است احساس کنید که در حال چرخش هستید یا دنیای اطراف شما در حال چرخش است. با توجه تحقیقات صورت گرفته حدود 5 درصد از جمعیت عمومی، افرادی را تشکیل می دهند که دچار سرگیجه هستند. به همین دلیل تشخیص علت سرگیجه و درمان آن به یکی از مسائل مهم پزشکی تبدیل شده است. نکته ی کلیدی در تشخیص افتراقی علل سرگیجه توجه به شرح حال بیماران است. به کمک این شرح حال و معاینه بالینی به همراه چند تست تشخیصی سرگیجه که عملکرد سیستم وستیبولار و تعادل را ارزیابی می کند، علت سرگیجه تشخیص داده شده و نیاز به انجام سی تی اسکن و MRI کاهش پیدا می کند.
سرگیجه ها می توانند علل متفاوت داشته باشند. در این مقاله سعی خواهیم کرد علت سرگیجه را توضیح داده و درمان های احتمالی را ذکر کنیم. شما می توانید با مراجعه به مرکز تخصصی تست سرگیجه از خدمات تخصصی این مرکز استفاده کنید. برای انجام انواع تست های سرگیجه با شماره 02144965281 و 09125389465 تماس بگیرید.
سرگیجه چگونه شروع می شود و چقدر طول می کشد؟
سرگیجه ممکن است به صورت ناگهانی شروع شود و یا اینکه آرام آرام و تدریجی سرعت آن افزایش یابد. شدت سرگیجه در افراد مختلف متفاوت است و می تواند خفیف، متوسط و یا شدید باشد. اینکه سرگیجه چقدر طول می کشد بستگی به منشا آن دارد. در برخی موارد سرگیجه در کمتر از چند ثانیه محو می شود.
اما ممکن است علائم سرگیجه چند روز هم طول بکشد. برخی افراد فقط در شرایط خاصی دچار حمله سرگیجه می شوند. مثلا ممکن است فقط به هنگام نشستن، خم شدن، دراز کشیدن، چرخیدن به یک طرف. باید توجه داشت که سرگیجه هایی که چند بار تکرار می شوند حتما نیاز به پیگیری جدی دارند و می توانند علامت خطر باشند. در واقع تست VNG در سرگیجه ماهیت عدم تعادل را مشخص می کند.
شایع ترین علت سرگیجه
شایع ترین عوامل ایجاد کننده سرگیجه
- سرگیجه وضعیتی خوش خیم
- بیماری منییر
- نورونیت یا التهاب بافت عصبی
- التهاب لابیرنت
عوامل ایجاد کننده سرگیجه اگرچه کمتر شناخته شده اند اما شایعترین آنها معمولا به گوش ارتباط نداشته و احتمالا ناشی از اثرات داروها و موارد ناشناخته هستند. تست VNG در سرگیجه در واقع برای تشخیص نوع و منشاء سرگیجه فرد بیمار بسیار کمک کننده است.
سرگیجه وضعیتی خوش خیم ناگهانی (BPPV)
هنگامی که ذرات کلیسمی در کانال داخلی گوش تجمع پیدا می کند این مشکل ایجاد می شود. گوش داخلی وظیفه دارد وضعیت سر و بدن را به مغز ارسال کند و اختلال در عملکرد آن باعث سرگیجه می شود. علت آن مشخص نیست ولی با افزایش سن این مشکل شایعتر می شود.
ابتلا به بیماری منییر
یکی از بیماری های گوش داخلی است. تصور می شود در اثر افزایش مایعات داخل گوش و در نتیجه افزایش فشار داخلی گوش ایجاد می شود. سرگیجه های دوره ای همراه با وزوز و افت شنوایی گوش از علائم آن هستند. بیماری منییر اغلب یک طرفه است.
نوریت وستیبولار یا التهاب لابیرنت ها
عفونت های داخل گوشی باعث این التهاب عصب شنوایی می شوند. عصب شنوایی همزمان مسئول حفظ تعادل نیز است و التهاب در اطراف آن باعث ایجاد مشکلات تعادل می شود. ارتباط سرگیجه با سکته مغزی، مصرف داروها و سردرد های میگرنی ضعیف است.
سرگیجه های ناشی از جابجایی سنگریزه یا کریستال های گوش میانی
سرگیجه های ناشی از عفونت گوش میانی، شایعترین علت سرگیجه در بدن ما است. انواع این سرگیجه ها شامل: سرگیجه وضعیتی پروکسیمال خوش خیم (BPPV)، نوریت وستیبولار (عفونت ویروسی عصب تعادل گوش) ، لابیرنتیت (عفونت اجزای لابیرنت گوش) و بیماری منییر (افزایش مایع اندولنف گوش داخلی) هستند. تقریبا 35 درصد افراد بالای 40 سال اختلال در عملکرد عصب تعادل دارند.
میگرن یکی دیگر از علل سرگیجه است
سرگیجه میگرنی یا میگرن وستیبولار، یکی دیگر از دلایل اصلی سرگیجه است که حدود 3 درصد از جمعیت عمومی و حدود 10 درصد از افراد مبتلا به میگرن را تحت تأثیر قرار می دهد. تشخیص این نوع سرگیجه باید پس از رد سایر دلایل سرگیجه مورد بررسی قرار گیرد. سرگیجه میگرنی در بیمارانی با سابقه سرگیجه دوره ای با میگرن یا سابقه میگرن ایجاد می شود. یکی از علائم آن سردرد میگرنی، فوتو فوبیا و حداقل تجربه ی دو دوره سرگیجه است.
سرگیجه های ناشی از بیماری های قلبی عروقی
دلایل قلبی عروقی سرگیجه شامل آریتمی، سکته قلبی، تنگی شریان کاروتید و افت فشار خون ارتواستاتیک است. از بیماران مبتلا به تاکی کاردی فوق بطنی، 75 درصد سرگیجه و حدود 30 درصد سنکوپ را تجربه می کنند. علائمی که با تغییرات پوزیشن بوجود می آیند، تشخیص افت فشار خون ارتوستاتیک را نشان می دهند. مانند وقتی اول صبح بیمار می خواهد از تخت بلند شود، این حالت به وجود می آید. انواع داروهای قلبی عروقی خطر افت فشار خون ارتواستاتیک را در افراد مسن افزایش می دهند، از جمله رزرپین (در دوزهای بیشتر از 25/0 میلی گرم)، دوکسازوزین (Cardura) و کلونیدین (Catapres).
سکته مغزی یکی دیگر از علت سرگیجه است
بسیاری از بیماری های زمینه ای وجود دارد که می تواند باعث ایجاد حس عدم تعادل شود. سکته مغزی یکی از مهمترین و تهدید کننده ترین علت سرگیجه است که اگر سرگیجه با سایر علائم سکته مغزی همراه باشد، باید اقدامات فوری انجام شود. با این حال، به طور کلی یافته های عصبی دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد.
سرگیجه ناشی از وجود تومور مغزی
در بعضی موارد در صورتی که فرد تومور مغزی داشته باشد، سرگیجه نیز وجود دارد. و ممکن است علت سرگیجه همین مورد باشد. سرگیجه ناشی از تومور مغزی زمانی بروز می کند که تومور در ناحیه مخچه وجود داشته باشد. با این حال سایر علائم دیگر نیز همراه با سرگیجه می تواند خود را نشان دهد. تلو تلو خوردن، ناهماهنگی در اندام ها، دیسمتری علائم این سرگیجه هستند. تشخیص این نوع سرگیجه با ام آر آی است.
سرگیجه به دلیل اختلال هراس یا اضطراب
دلایل روانپزشکی در ایجاد سبکی سر شایع است، به ویژه اضطراب. بنابراین، سوالات مربوط به اضطراب و افسردگی باید در شرح حال بیمار گنجانده شود.
حدود 28 درصد از بیماران مبتلا به سرگیجه حداقل یک بار علائم مربوط به اضطراب را گزارش کردند. از هر چهار بیمار مبتلا به سرگیجه، یک نفر معیارهای اختلال هراس را گزارش داده است. گزارش شده است که بیش از 60 درصد بیماران مبتلا به سرگیجه ذهنی مزمن، دارای اختلال اضطراب هستند. همچنین مشخص شده است که افسردگی و مسمومیت با الکل با سرگیجه همخوانی دارد. سندرم تنفسی مانند بیماری کرونا یکی دیگر از دلایل مهم سبکی سر است. بیماران ممکن است به طور متناوب تنگی نفس را تجربه کنند و علائمی مانند درد قفسه سینه، بیهوشی، نفخ و درد معده به همراه داشته باشند.
علائم سرگیجه چیست؟
- احساس چرخش، عدم تعادل،
- احساس تهوع، استفراغ، نیستاگموس، سردرد، وزوز گوش.
علت سرگیجه ناگهانی در زنان
علت سرگیجه ناگهانی در زنان میتواند به دلایل مختلفی از جمله کاهش فشار خون ناگهانی ایجاد شود. اما یکی از دلایل شایع ایجاد سرگیجه های ناگهانی تغییر مایع داخل گوش است. افزایش فشار مایع داخل گوش در اثر مواردی متخلفی از جمله مصرف نمک زیاد، استرس های طولانی مدت و زمینه ی ژنتیکی ایجاد می شود. اگر سرگیجه ناگهانی در زنان در اثر تغییرات فشار داخل گوش میانی باشد، بایستی یک رژیم غذایی منظمی رعایت شود. اگرچه تشخیص این نوع سرگیجه نیازمند انجام تست های تخصصی سرگیجه است.
علت سرگیجه مداوم در زنان چیست؟
سرگیجه های مداوم اگر بصورت چرخشی باشند میتواند منشأ گوش میانی داشته باشند. اغلب افرادی که به کلینیک مراجعه می کنند بیان می کنند که دائما احساس گیجی و منگی می کنند و با تغییر وضعیت سر شدت آن کم یا زیاد می شود. نوع دیگری از سرگیجه های مداوم حالت شدیدتر داشته به طوریکه فرد را روانه بیمارستان یا مراکز درمانی می کند. اگر این نوع سرگیجه منشأ گوش میانی داشته باشد، هیدروپس آندولنف نامیده می شود. لازم ب ذکر است برای تشخیص علت سرگیجه در زنان، انجام آزمایش های تخصصی ضرورت دارد.
علت سرگیجه همراه با حالت تهوع در زنان
سرگیجه و حالت تهوع دو علائم همراه هم هستند و اغلب زنانی که سرگیجه دارند، حالت تهوع را نیز تجربه می کنند. حالت تهوع هنگام سرگیجه نگران کننده نیست و بایستی به فکر درمان سرگیجه ی خود شوید تا نشانه های تهوع در بدن شما نیز از بین برود.
آزمایش خون برای سرگیجه
اگر گیجی منشاء گوش یا مغز داشته باشد نیاز به انجام آزمایش خون نیست. در بعضی موارد علت سرگیجه، کمبود خون در بدن است که در این صورت نیاز به آزمایش خون پیدا می کنید. البته بهتر است قبل از انجام آزمایش خون برای سرگیجه، تست های تخصصی سرگیجه را انجام دهید. در بیشتر مواقع به آزمایش خون نیاز پیدا نخواهید کرد.
علت سرگیجه ناگهانی در سالمندان
علت سرگیجه در سالمندان دلایل مختلفی دارد اما یکی از شایع ترین علل سرگیجه در سالمندان کمبود کلیسم است. کمبود کلیسم در سالمندان موجب کنده شدن سنگریزه های گوش میانی شده و سرگیجه را به وجود می آورند. خوشبختانه این نوع سرگیجه در سالمندان قابل درمان بوده و به راحتی رفع می شود.
علل سرگیجه می تواند بخاطر جابجایی سنگریزه های گوش میانی باشد
سنگریزه ها یا کریستال های گوش اصطلاح عامیانه ای است که برای بلورهای کلسیمی موجود در گوش داخلی استفاده می شود. وظیفه ی این سنگریزه ها ایجاد حس تعادل در بدن است به شکلی که با جابجایی سر، این کریستال ها حرکت میکنند و با ارسال پاسخ به مغز و عصب تعادلی وضعیت جدید را گزارش می دهند و در یک
همکاری بین سیستم تعادلی و مخچه و اندام ها تعادل بدن حفظ میشود. این کریستال ها بر روی یک لایه ی ژلاتینی قرار گرفته اند. که در مواردی مثل حرکات ورزشی شدید، حرکات معکوس یوگا، ضربه به سر، سن و در بعضی بیماری ها مثل پوکی استخوان و همینطور سابقه ی خانوادگی این کریستال ها از جای خود کنده میشوند و در یک فضایی معلق باقی می مانند.
این معلق بودن باعث میشود که در صورتی که سر حرکت کند و تغییر پوزیشن هایی مثل غلتیدن در تختخواب، بستن بند کفش، نماز خواندن و سایر حرکت هایی که در آن سر تغییر پوزیشن میدهد به اشتباه گیرنده های تعادلی را تحریک میکنند و حس سرگیجه پیش می آید. درمان این جابجایی سنگریزه ها به راحتی و با انجام چند جلسه توانبخشی است. در بعضی از بیماران نیاز است چند جلسه مانور درمانی انجام شود تا کریستال ها یا همان سنگریزه ها در جای خود مستقر شوند.
علت سرگیجه ناگهانی در نوجوانان چیست؟
علت سرگیجه ناگهانی در نوجوانان می تواند دلایل زیادی داشته باشد. ماهیت نوع سرگیجه و زمان آن در نوجوانان بسیار مهم است. بعضی نوجوانان تاری دید را با سرگیجه اشتباه می گیرند. علل تاری دید با چرخش و سرگیجه متفاوت است و درمان مختلفی دارند.
