علائم فونوفوبیا یا ترس از صدای بلند چیست؟
علائم فونوفوبیا ممکن است یکی یا چندتا از موارد زیر باشد.
- تمایل به فرار هنگام شنیدن صدای بلند.
- ترس شدید از صداهای بلند
- تعریق بیش از حد
- ضربان قلب نامنظم یا آریتمی
- حالت تهوع یا سرگیجه
- حملات پانیک یا وحشت زدگی
- غش کردن
- تغییرات خلق و خو پس از شنیدن صدای بلند
علائم ترس از صدای بلند در کودکان
واکنش‌های شدید به صداهای بلند در کودکان می‌تواند ناشی از ترس از صدا (فونوفوبیا) یا مشکلات شنوایی مانند حساسیت بیش از حد به صدا (هایپراکوزیس) باشد. از آنجایی که علائم این دو اختلال شبیه هم هستند، تشخیص دقیق نیازمند ارزیابی توسط متخصص شنوایی‌سنجی است. اگر فرزندتان به صداهای معمولی واکنش‌های اضطرابی نشان می‌دهد، مانند پوشاندن گوش‌ها یا فرار از صدا، حتماً به یک متخصص مراجعه کنید تا علت این مشکل مشخص شود و درمان مناسب آغاز گردد.
آیا ترس از صدای بلند با اتیسم در ارتباط است؟
خیر. کودکان مبتلا به اوتیسم دنیا را با صداهایی متفاوت تجربه می‌کنند. آن‌ها ممکن است صداها را بسیار بلندتر، کوتاه‌تر یا طولانی‌تر از آنچه که هستند بشنوند. این تفاوت در ادراک صدا به دلیل تفاوت در نحوه پردازش اطلاعات حسی در مغز آن‌ها است. به عنوان مثال، صدای یک سشوار برای یک کودک اوتیسم ممکن است بسیار آزاردهنده و دردناک باشد.
علت ترس از صدای بلند
برخلاف افراد مبتلا به مشکلات شنوایی، افرادی که از فونوفوبیا رنج می‌برند، معمولا مشکلی در شنوایی خود ندارند. اما به دلیل تجربیات گذشته یا عوامل روانشناختی، مغز آن‌ها به صداهای خاص به عنوان یک تهدید پاسخ می‌دهد. این واکنش اغلب با ترس، اضطراب و اجتناب از صداهای آزاردهنده همراه است. در واقع، افراد مبتلا به فونوفوبیا، صداهای معمولی و روزمره را به عنوان خطری جدی برای سلامتی خود تلقی می‌کنند و این باعث می‌شود که از بسیاری از موقعیت‌های اجتماعی و فعالیت‌های روزمره اجتناب کنند. در نتیجه، فونوفوبیا می‌تواند منجر به انزوا و افسردگی شود. مکانیسم اصلی این اختلال، یک ارزیابی شناختی نادرست است که در آن فرد به صداهای خاص، ارزش‌های منفی و مضر نسبت می‌دهد. این ارزیابی نادرست باعث می‌شود که سیستم عصبی فرد به صورت غیرعادی به این صداها واکنش نشان دهد و علائمی مانند افزایش ضربان قلب، تنگی نفس، تعریق و اضطراب را ایجاد کند.
درمان فونوفوبیا
در حال حاضر، هیچ درمان قطعی و واحدی برای فونوفوبیا وجود ندارد. با این حال، ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف می‌تواند به بهبود قابل توجهی در علائم این اختلال کمک کند.
دارو درمانی
داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی، که معمولا برای درمان سایر اختلالات اضطرابی تجویز می‌شوند، می‌توانند در کاهش علائم فونوفوبیا نیز مؤثر باشند. این داروها به کاهش اضطراب و بهبود خلق و خوی کمک می‌کنند.
مواجهه درمانی
در این روش، فرد به تدریج و در یک محیط امن با صداهای ترسناک مواجه می‌شود تا به تدریج به آن‌ها عادت کند و ترسش کاهش یابد.
رفتار درمانی شناختی (CBT)
این روش به فرد کمک می‌کند تا افکار و باورهای منفی در مورد صداهای بلند را شناسایی کرده و آن‌ها را تغییر دهد. همچنین، تکنیک‌های مقابله با اضطراب مانند تنفس عمیق و آرام‌سازی عضلات به فرد آموزش داده می‌شود.
اگرچه فونوفوبیا و میسوفونیا ممکن است شباهت‌هایی داشته باشند، اما اختلالات متفاوتی هستند. در برخی موارد، فونوفوبیا ممکن است به عنوان یک شکل شدید از میسوفونیا در نظر گرفته شود.
نکته مهم: برای تشخیص دقیق و درمان مناسب فونوفوبیا، مراجعه به یک متخصص روان‌شناس یا روان‌پزشک ضروری است. این متخصصان می‌توانند با توجه به شرایط فرد، بهترین برنامه درمانی را برای او طراحی کنند.
