پیرگوشی یا کمشنوایی ناشی از افزایش سن، یک اختلال شنوایی است که با کاهش تدریجی توانایی شنیدن همراه است. این مشکل معمولاً از دهه ششم زندگی آغاز میشود، اما برخی افراد به دلیل عوامل ژنتیکی ممکن است در سنین پایینتر نیز به آن مبتلا شوند. پیرگوشی میتواند تأثیرات قابل توجهی بر مغز داشته باشد. کاهش ورودیهای شنوایی به مغز میتواند منجر به تغییرات ساختاری و عملکردی در مناطق شنوایی مغز شود. این تغییرات ممکن است با مشکلاتی مانند کاهش حافظه، زوال عقل زودرس و اختلالات شناختی دیگر مرتبط باشد. همچنین، پیرگوشی میتواند منجر به انزوای اجتماعی، افسردگی و کاهش کیفیت زندگی شود.
پیرگوشی از چه سنی شروع می شود؟
سن شروع پیرگوشی معمولاً در دهه ششم زندگی است، مگر آنکه فرد در طول زندگی خود در محیطهای پر سر و صدا مانند کارخانهها یا کارگاهها فعالیت کرده باشد. قرار گرفتن طولانیمدت در معرض صدای بلند میتواند به سلولهای شنوایی آسیب رسانده و باعث بروز پیرگوشی زودرس در سنین پایینتر شود. به عبارت دیگر، افرادی که شغل آنها مستلزم کار در محیطهای پر سر و صدا است، بیشتر در معرض خطر ابتلا به پیرگوشی زودرس قرار دارند.
علائم پیرگوشی شامل
- کاهش شنوایی در فرکانسهای بالا
- کاهش حساسیت به صداهای کم و نیز صداهای بالا
- مشکل در فهمیدن صداهای پشت سر
- مشکل در فهمیدن صداهای گفتاری و محیطی
- دشواری در تشخیص منبع صدا
- وزوز گوش
عوارض پیرگوشی
پیرگوشی، که با کاهش تدریجی شنوایی همراه است، عواقب جدیتری از کم شنوایی ساده دارد. مطالعات نشان دادهاند که ارتباط قویای بین پیرگوشی و بیماریهای مغزی مانند آلزایمر و زوال عقل وجود دارد. هنگامی که صداها به اندازه کافی به مغز نمیرسند، نواحی پردازشی مغز کمکار شده و در نتیجه، خطر ابتلا به این بیماریها افزایش مییابد. پیرگوشی همچنین بر بسیاری از جنبههای زندگی فرد تأثیر میگذارد؛ از جمله کاهش حافظه، مشکلات در تعاملات اجتماعی، و افزایش انزوا. برای جلوگیری و کنترل اثرات مخرب پیرگوشی، انجام شنوایی سنجی بزرگسالان به صورت دورهای بسیار مهم است. متأسفانه، با توجه به افزایش استفاده از وسایل صوتی و قرارگیری مداوم در معرض آلودگی صوتی، انتظار میرود که سن شروع پیرگوشی در آینده کاهش یابد و حتی به دهه چهارم زندگی برسد. بنابراین، محافظت از شنوایی خود از اهمیت ویژهای برخوردار است.
درمان پیرگوشی
پیرگوشی، یا کاهش شنوایی مرتبط با سن، مشکلی است که بسیاری از افراد با آن مواجه میشوند. خوشبختانه، با پیشرفت تکنولوژی و روشهای درمانی، میتوان کیفیت زندگی افراد مبتلا به پیرگوشی را به طور قابل توجهی بهبود بخشید.
روشهای درمان پیرگوشی
درمان پیرگوشی بسته به شدت و علت اصلی آن متفاوت است. در صورتی که پیرگوشی ناشی از بیماریهای زمینهای مانند فشار خون بالا یا دیابت باشد، ابتدا باید بیماری زمینهای تحت کنترل قرار گیرد. برخی از روشهای درمان رایج عبارتند از:
- سمعک
سمعکها دستگاههای الکترونیکی هستند که صدا را تقویت کرده و به فرد کمک میکنند تا بهتر بشنوند. سمعکها انواع مختلفی دارند و انتخاب مناسبترین نوع سمعک توسط متخصص شنواییسنجی انجام میشود.
- درمان دارویی
در برخی موارد، داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها و دیورتیکها ممکن است برای کاهش علائم پیرگوشی تجویز شوند.
- جراحی کاشت حلزون
در موارد نادر و در افرادی که کاملاً ناشنوا شدهاند، کاشت حلزون ممکن است به عنوان آخرین راه حل در نظر گرفته شود.
- تغییرات سبک زندگی
محافظت از گوش در برابر صداهای بلند، کاهش استفاده از هدفون و دستگاههای صوتی، ورزش منظم، تغذیه سالم و مدیریت استرس از جمله عواملی هستند که میتوانند به کاهش پیشرفت پیرگوشی کمک کنند.
در اکثر موارد، درمان دارویی برای پیرگوشی موثر نیست و سمعک بهترین گزینه برای بهبود شنوایی است. استفاده منظم از سمعک نه تنها به فرد کمک میکند تا بهتر بشنود، بلکه از پیشرفت بیشتر کمشنوایی نیز جلوگیری میکند.
پیرگوشی و ویتامین ها
آیا میدانستید ویتامینها میتوانند نقش مهمی در حفظ سلامت گوشهای شما ایفا کنند؟ به ویژه، گروه ویتامینهای B به دلیل تأثیرات شگفتانگیزشان بر سیستم عصبی و شنوایی، بسیار مورد توجه هستند.
ویتامین برای تقویت شنوایی شامل ویتامینهای B مانند تیامین (B1)، پیریدوکسین (B6) و کبالامین (B12) برای عملکرد صحیح گوش داخلی و سیستم عصبی مرکزی ضروری هستند. تیامین به تقویت عملکرد سیستم عصبی مرکزی کمک میکند و از حلزون گوش محافظت میکند. پیریدوکسین با بهبود تولید انتقالدهندههای عصبی، به بهبود عملکرد شنوایی کمک میکند. همچنین، کبالامین در تولید میلین، مادهای که اعصاب را عایقبندی میکند، نقش حیاتی دارد. کاهش سطح میلین میتواند به کاهش شنوایی منجر شود.
برای جلوگیری از پیر گوشی چه باید کرد
- در محیط پر سروصدا حضور نداشته باشید
برای حفظ سلامت شنوایی خود، در محیطهای پر سر و صدا مانند کنسرتها، کارگاهها و فرودگاهها حتماً از محافظ گوش ضد صوت استفاده کنید. صداهای بلند و شدید میتوانند به طور دائمی به شنوایی شما آسیب برسانند.
- عدم مصرف دخانیات
سیگار کشیدن یکی از عوامل اصلی کاهش شنوایی است. نیکوتین و مواد شیمیایی موجود در دود سیگار به سلولهای شنوایی آسیب میرسانند و باعث پیرگوشی زودرس میشوند. برای محافظت از شنوایی خود، سیگار را ترک کنید
- بررسی دوره ای سیستم شنوایی
برای حفظ شنوایی خود، هرگونه مشکل شنوایی یا ناراحتی در گوش را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع بیماریهای گوش، مانند عفونت و التهاب، از پیشرفت کاهش شنوایی جلوگیری میکند.
- استفاده از سمعک
اگر در شنوایی خود با مشکل مواجه هستید، سمعک میتواند زندگی شما را متحول کند. سمعکها با تقویت صدا، به شما امکان میدهند تا دوباره از شنیدن صداهای اطراف لذت ببرید و در روابط اجتماعی خود فعالتر باشید. همچنین، استفاده از سمعک میتواند از پیشرفت پیرگوشی و عوارض جانبی آن جلوگیری کند