تست کالریک یک آزمایش ساده اما مهم است که برای بررسی عملکرد بخش تعادلی گوش داخلی انجام می‌شود. در این تست، با تغییر دمای آب یا هوایی که داخل گوش ریخته می‌شود، بخش تعادلی گوش تحریک می‌شود. این بخش علاوه بر تعادل، در شنوایی هم نقش دارد. پس با این تست می‌توانیم بفهمیم که آیا عصب شنوایی و بخش تعادلی گوش مشکلی دارند یا خیر. همچنین، این تست به تشخیص برخی مشکلات مربوط به ساقه مغز هم کمک می‌کند.
چرا از تست کالریک استفاده می‌شود؟
تست کالریک با ایجاد تغییرات دمایی در گوش داخلی، باعث ایجاد حرکت مایعی می‌شود که در این قسمت وجود دارد. این حرکت، سلول‌های حسی را تحریک می‌کند و باعث ایجاد یکسری پاسخ‌های مشخص در چشم می‌شود. با بررسی این پاسخ‌ها، پزشک می‌تواند به خوبی عملکرد بخش تعادلی گوش را ارزیابی کند.
مهم‌ترین مزیت تست کالریک این است که می‌تواند به تشخیص دقیق علت سرگیجه کمک کند. بسیاری از افراد به دلیل مشکلات تعادلی، احساس سرگیجه می‌کنند. تست کالریک یکی از روش‌های دقیق برای تشخیص این مشکلات است.
تست‌های همراه با کالریک
برای رسیدن به یک تشخیص دقیق‌تر، علاوه بر تست کالریک، ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند VNG (نیستاگموگرافی ویدئویی) و VEMP (پاسخ‌های الکتریکی عضلات دهلیزی) نیز انجام شود. این آزمایش‌ها به طور کلی اطلاعات بیشتری در مورد عملکرد سیستم تعادلی فرد ارائه می‌دهند.
تست کالریک چگونه انجام می گیرد؟
این تست با فرستادن هوای گرم و سرد و ایجاد تغییرات دمایی در کانال گوش خارجی انجام می شود. این حالت عصب شنوایی را تحریک می‌کند. وقتی هوا یا آب سرد وارد کانال گوش خارجی شما می شود و در نهایت باعث تغییرات دمایی گوش داخلی می‌شود باعث ایجاد حرکت های چشمی به طرفین به صورت ناخودآگاه می شود. به این حرکات چشمی که به صورت غیر ارادی انجام می شود نیستاگموس گفته می شود.
علت انجام تست کالریک چیست؟
تست کالریک به دنبال یافتن بیماری های زیر است.
- سرگیجه و گیجی
- کم شنوایی که در نتیجه استفاده از آنتی بیوتیک ها و داروهای دیگر ایجاد می شود
- این تست گاها برای کشف آسیب های مغزی در بیماران کمایی استفاده می شود
- تشخیص آکوستیک نورونوما(تومور عصب اوکوستیک)
- تشخیص سرگیجه پوزیشنال خوش خیم
- تشخیص لابیرنتیت یا التهاب و تورم گوش داخلی
تست کالریک تنها مجرای نیم دایره خارجی را بررسی کرده و سایر ساختارهای دهلیز را ارزیابی نمی کند. بنابراین ممکن است پاسخ های کالری طبیعی باشد، اما مجاری نیم دایره ای عمودی، اندام های اتولیت یا راه های عصبی دچار ناهنجاری باشد. برای تشخیص بیماری علاوه بر نتایج پاسخ کالریک باید به تاریخچه و نتایج سایر تست های تشخیصی سرگیجه توجه نمود.
فاکتورهای ارزیابی شونده در تست کالریک
تست کالریک برای بررسی عملکرد بخش تعادلی گوش داخلی انجام می‌شود. در این تست، با تغییر دمای آب یا هوایی که داخل گوش ریخته می‌شود، بخش تعادلی تحریک شده و واکنش‌های چشم اندازه‌گیری می‌شود. نتایج این تست به ما نشان می‌دهد که آیا یک طرف گوش بهتر از طرف دیگر کار می‌کند (ضعف طرفی)، یا اینکه واکنش‌ها در یک جهت بیشتر از جهت دیگر است (برتری جهتی). همچنین می‌توانیم بررسی کنیم که آیا بیمار می‌تواند با نگاه کردن به یک نقطه ثابت، این واکنش‌ها را کنترل کند یا خیر (مهار). با تحلیل این نتایج، پزشک می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر مشکلات تعادلی کمک کند. به طور کلی، تست کالریک یک روش مهم برای ارزیابی عملکرد سیستم تعادلی و تشخیص علل سرگیجه است.
آمادگی برای انجام تست کالریک
برای انجام این آزمون از 24 ساعت قبل غذای سنگین نخورید و قبل از انجام تست از مصرف موارد زیر بپرهیزید زیرا این موارد نتایج تست شما را مخدوش می کند و در نتایج اثرگذار هستند:
- الکل
- داروهای آلرژی
- کافئین
- داروهای خواب آور و آرام بخش ها
اگر داروی خاصی به صورت مرتب استفاده می کنید به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید. از محدودیت های تست کالریک این است که پاسخ فیزیولوژیک آن حقیقی نیست زیرا در حالت عادی زمانی که یک سمت تحریک می شود سمت مقابل مهار خواهد شد. این تست تنها به بررسی مجرای نمیدایره افقی می پردازد و فرکانس آن نیز بسیار پایین است؛ بنابراین فقدان پاسخ کالریک بیانگر فقدان کامل عملکرد دهلیزی نیست.
قبل از انجام تست کالریک لازم است گوش ها مورد معاینه قرار گیرند و بایستی کانال گوش تمیز باشد و پرده گوش نیز سالم باشد. در صورتیکه پرده گوش پاره باشد، انجام آزمایش کالریک با استفاده از آب ممنوع است.
در کلینیک ما به عنوان یکی از مراکز تست سرگیجه در تهران، تست کالریک گوش با کمک هوا انجام می گیرد. در پی انجام این کار حرارت از طریق پرده گوش و استخوان ماستوئید سبب تغییر تراکم قسمتی از اندولنف کانال نیم دایره ای افقی که به مجرای گوش خارجی نزدیک تر است، می گردد.
در نتیجه آن قسمتی از آندولنف سبکتر یا سنگین تر از اندولنف بقیه ی قسمت های لابیرنت می شود؛ که این حالت در افراد دارای سرگیجه باعث ایجاد نیستاگموس با فاز تند به سمت گوش مورد آزمایش می گردد.
در هنگام اجرای تست چه احساسی به شما ممکن است دست بدهد؟
ممکن است با پخش هوای سرد یا گرم شما احساس ناراحتی داشته باشید. احساس سرگیجه یا گیجی کنید یا گاهی دچار حالت تهوع شوید که تمامی این احساسات موقتی بوده و برطرف خواهد شد. معمولا استفراغ در طول انجام آزمون ایجاد نمی‌شود و خیلی احتمال کمی وجود دارد که این آزمون باعث شود تا شما استفراغ کنید.
نتایج نرمال تست کالریک
در صورت پخش هوای سرد و گرم، چشم ها باید دارای حرکات غیر ارادی رفت و برگشتی به نام نیستاگموس بشوند و حرکت چشم ها در هر دو گوش باید مانند همدیگر باشد.
نتایج غیر معمول چه معنی دارند؟
اگر شما در این تست دچار نیستاگموس و حرکت غیر ارادی در چشمان نشوید، نتایج غیرطبیعی گزارش می شود که ممکن است به علت:
- آسیب به عصب گوش داخلی
- سنسورهای تعادلی در گوش داخلی
- آسیب مغزی باشند.
نتایج غیر معمول تست کالریک ممکن است به علل زیر روی دهند
- خونرسانی ضعیف به گوش
- خونریزی
- وجود لخته خون
- آسیب مغزی یا ساقه مغزی
- کلستاتوما
- نواقص تولد در گوش یا مغز
- آسیب عصب گوش
- مسمومیت
- سرخچه و آسیب عصب آکوستیک
- ضربه به گوش یا سر
