اضطراب مزمن می‌تواند بر بدن تأثیرات متعددی بگذارد و یکی از این تأثیرات، بروز علائم جسمی مانند سردرد و سرگیجه است. در واقع، سرگیجه اغلب به عنوان همراهی همیشگی اضطراب، چه به صورت حاد و چه مزمن، شناخته می‌شود. جالب توجه است که افرادی که به اختلالات گوش داخلی مبتلا هستند و یکی از علائم اصلی آن‌ها سرگیجه است، بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی قرار دارند.
سرگیجه عصبی چیست؟
سرگیجه، که شامل احساساتی مانند سبکی سر یا عدم تعادل و توهم حرکت است، می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله اختلالات مربوط به تعادل، سیستم عصبی یا سلامت روان رخ دهد. اضطراب، به عنوان یک پاسخ طبیعی به استرس، می‌تواند سیستم عصبی را تحریک کرده و منجر به بروز علائمی مانند سرگیجه شود. این اضطراب می‌تواند به صورت موقت و در موقعیت‌های خاص (مانند قبل از یک مصاحبه مهم) یا به صورت مزمن و طولانی مدت (در اختلالات اضطرابی) تجربه شود. بنابراین، اضطراب یکی از عوامل مهمی است که می‌تواند به تنهایی یا در کنار سایر عوامل، باعث ایجاد سرگیجه شود.
علائم سرگیجه عصبی
اضطراب، اغلب علائمی مانند احساس سرگیجه ایجاد می کند و می تواند یکی از علت های سرگیجه به حساب آید. اضطراب موجب تغییرات ناگهانی فشار خون می شود که این تغییرات می تواند منجر به احساس سبکی یا عدم تعادل شود. بیشتر اوقات، این فقط به دلیل تأثیر هورمون های استرس، مانند آدرنالین و کورتیزول، بر روی قلب است.
بیماری های گوش داخلی در مواقع استرس زا باعث ایجاد سرگیجه می شوند
اختلالات وستیبولار، که یکی از مهمترین اختلالات گوش داخلی است، با افزایش اضطراب شیوع پیدا می کند. در واقع اضطراب باعث عود مشکلات گوش میانی می شود و یکی از علائم این مشکلات سرگیجه است. برای بررسی این نوع سرگیجه بایستی به کلینیک سرگیجه مراجعه کنید.
سایر علائم همراه با سرگیجه عصبی
در واقع ما فقط سرگیجه عصبی نداریم. بلکه طیفی از مشکلات هستند که ممکن است همراه با سرگیجه باشند.
- ضربان قلب بالا
- فشار خون بالا
- بی حسی یا گزگز در اندام ها
- ضعف یا خستگی
- حالت تهوع و استفراغ
- تمرکز ضعیف
- تاری دید
- احساس معلق شدن
- سرگیجه ناشی از معده درد
دلایل سرگیجه عصبی
دلایل سرگیجه عصبی هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما به نظر می رسد که عوامل زیر ممکن است نقشی در ایجاد این اختلال داشته باشند:
- اضطراب: اضطراب یکی از دلایل شایع سرگیجه عصبی است. اضطراب می تواند باعث تحریک سیستم عصبی مرکزی شود و این امر می تواند منجر به احساس سرگیجه شود.
- افسردگی: افسردگی نیز می تواند باعث سرگیجه عصبی شود. افسردگی می تواند بر پردازش حسی تأثیر بگذارد و این امر می تواند منجر به احساس سرگیجه شود.
- استرس: استرس می تواند باعث تحریک سیستم عصبی مرکزی شود و این امر می تواند منجر به احساس سرگیجه شود.
- اختلالات روانی: برخی از اختلالات روانی، مانند اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی و اختلالات شخصیتی، می توانند باعث سرگیجه عصبی شوند.
- کمبود خواب: کمبود خواب می تواند علائم سرگیجه عصبی را بدتر کند.
- مصرف الکل و کافئین: مصرف الکل و کافئین می تواند علائم سرگیجه عصبی را بدتر کند.
- برخی از داروها: برخی از داروها، مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد تشنج، می توانند باعث سرگیجه عصبی شوند.
استرس و سرگیجه عصبی
استرس، به ویژه زمانی که به صورت مزمن تجربه می‌شود، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر تعادل بدن داشته باشد. افزایش هورمون‌هایی مانند کورتیزول در پاسخ به استرس، می‌تواند عملکرد سیستم عصبی را مختل کرده و بر انتقال سیگنال‌ها بین سیستم تعادل در گوش داخلی و مغز تأثیر بگذارد. این اختلال در انتقال سیگنال‌ها، احتمالاً به دلیل تأثیر کورتیزول بر کانال‌های یونی و انتقال‌دهنده‌های عصبی است. علاوه بر این، مواد شیمیایی دیگری مانند هیستامین و نورواستروئیدها نیز در شرایط استرس آزاد می‌شوند که می‌توانند به طور غیرمستقیم بر این ارتباط تأثیر گذاشته و منجر به سرگیجه شوند.
این ارتباط دوطرفه است؛ یعنی نه تنها استرس می‌تواند باعث سرگیجه شود، بلکه سرگیجه نیز می‌تواند اضطراب و استرس را تشدید کند. سیستم تعادل بدن که مسئول احساس موقعیت و حرکت است، با مناطقی از مغز که در پردازش استرس نقش دارند، در ارتباط است. بنابراین، اختلال در عملکرد سیستم تعادل می‌تواند باعث ایجاد احساس اضطراب و استرس شود و در عین حال، استرس نیز می‌تواند بر عملکرد این سیستم تأثیر گذاشته و سرگیجه را تشدید کند.
تشخیص و درمان سرگیجه عصبی
اگر منشاء سرگیجه گوش باشد بایستی تست Ecog و نوار گوش سرگیجه انجام شود و با توجه به ماهیت آن، درمان مربوطه انجام شود. داروهایی مانند بتاسرک و بتاهیستین نیز می تواند به عنوان مسکن عمل کنند و سرگیجه ناشی از گوش را موقتا سرکوب کنند. این قرص ها جزو بهترین داروهای سرگیجه هستند. اگر سرگیجه شما ناشی از اضطراب باشد بایستی مصرف داروهای ضد اضطراب را شروع کنید. برای این کار حتما به متخصص روانپزشک مراجعه کنید. ابتلا به کرونا نیز می تواند باعث ایجاد سرگیجه شود و معمولا بعد از درمان و طی کردن دوره نقاهت، سرگیجه نیز خود به خود برطرف می شود.
سرگیجه ناشی از افسردگی
خیلی ها تصور می کنند که افسردگی می تواند سرگیجه را ایجاد کنند. در حال حاضر در هیچ مطالعه ای ارتباط بین افسردگی و علت سرگیجه مشاهده نشده است. البته شیوع سرگیجه در بیماران مقدم بر افسردگی است. یعنی علائم سرگیجه باعث شروع افسردگی می شود.
راه های مقابله با سرگیجه عصبی
- استرس را کاهش دهید: یکی از بهترین راه ها برای مقابله با سرگیجه عصبی، کاهش استرس است. راه های زیادی برای کاهش استرس وجود دارد، مانند ورزش منظم، مدیتیشن، یوگا و تکنیک های تنفس عمیق.
- اضطراب را مدیریت کنید: اگر اضطراب دارید، مهم است که آن را مدیریت کنید. راه های زیادی برای مدیریت اضطراب وجود دارد، مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT)، دارو درمانی و تکنیک های کاهش استرس.
- خواب کافی داشته باشید: کمبود خواب می تواند علائم سرگیجه عصبی را بدتر کند. مهم است که شبانه 7-8 ساعت خواب داشته باشید.
- از مصرف الکل و کافئین خودداری کنید: الکل و کافئین می توانند علائم سرگیجه عصبی را بدتر کنند. مهم است که از مصرف این مواد خودداری کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید: یک رژیم غذایی سالم می تواند به بهبود سلامت کلی شما کمک کند و ممکن است به کاهش علائم سرگیجه عصبی نیز کمک کند.
تفاوت سرگیجه عصبی با سرگیجه معمولی
سرگیجه عصبی یا سرگیجه روانی نوعی سرگیجه است که ناشی از اختلال در عملکرد سیستم تعادلی بدن نیست. به عبارت دیگر، این سرگیجه به دلیل مشکلات مربوط به گوش داخلی، مغز یا اعصاب ایجاد نمی‌شود. در عوض، سرگیجه عصبی ناشی از عوامل روانی مانند اضطراب، افسردگی، استرس یا اختلالات روانی است. سرگیجه معمولی یا سرگیجه واقعی نوعی سرگیجه است که ناشی از اختلال در عملکرد سیستم تعادلی بدن است. این اختلال می‌تواند به دلیل مشکلات مربوط به گوش داخلی، مغز یا اعصاب ایجاد شود. برخی از علل شایع سرگیجه معمولی عبارتند از:
- اختلالات گوش داخلی، مانند سرگیجه خوش‌خیم وضعیتی (BPPV)
- اختلالات مغز، مانند سکته مغزی، تومور مغزی یا عفونت مغزی
- اختلالات اعصاب، مانند بیماری منییر، بیماری پارکینسون یا مولتیپل اسکلروزیس (MS)
اگر فکر می کنید سرگیجه شما را اذیت می کند و نیاز به بررسی دارید همین الان با ما تماس بگیرید.
