سرگیجه در کودکان دلایل مختلفی از جمله اضطراب، فعالیت‌های شدید، بیماری‌ها و حتی هنگام سوار شدن در ماشین می‌تواند داشته باشد. یکی از رایج‌ترین انواع سرگیجه در کودکان، سرگیجه ناشی از حرکت است. اگر سرگیجه کودک شما شدید و مداوم است یا همراه با علائمی مثل استفراغ، تب یا تاری دید است، حتما به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله، ما قصد داریم به بررسی دقیق سرگیجه‌هایی بپردازیم که منشا آنها مشکلات سیستم شنوایی است. سرگیجه، اختلالی که اغلب به بزرگسالان نسبت می‌دهیم، می‌تواند در کودکان نیز دیده شود. اگرچه سیستم تعادل در نوزادان کامل است اما کودکان خردسال به دلیل رشد ناکامل سیستم عصبی، ممکن است تعادل کامل نداشته باشند. با این حال، سرگیجه‌های شدید و مکرر در کودکان می‌تواند نشانه‌ای از مشکلاتی در سیستم تعادل گوش باشد.
علت سرگیجه کودکان در ماشین
یکی از شایع‌ترین مشکلات کودکان، به‌خصوص در مسافرت‌ها، سرگیجه و حالت تهوع ناشی از حرکت است که به آن «بیماری حرکت» یا «ماشین‌گرفتگی» می‌گویند. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که مغز سیگنال‌های متناقضی از چشم‌ها، گوش داخلی و ماهیچه‌ها دریافت می‌کند، مانند زمانی که کودک در ماشین یا اتوبوس نشسته و اطرافش در حال حرکت است. این تضاد باعث ایجاد احساس ناخوشایندی مانند سرگیجه، تهوع و حتی استفراغ می‌شود.
درمان این نوع سرگیجه
برای تسکین سریع سرگیجه ناشی از حرکت، داروها می‌توانند بسیار موثر باشند. یکی از داروهای رایج و کم عارضه برای درمان این نوع سرگیجه، شربت دمیترون است. این دارو به کاهش حالت تهوع و استفراغ ناشی از حرکت کمک کرده و به کودک شما اجازه می‌دهد تا سفرهای طولانی را راحت‌تر تحمل کند.
یکی از راه‌های موثر برای تقویت سیستم تعادلی کودکان و افزایش تحمل آنها در برابر سرگیجه‌های ناشی از حرکت، انجام فعالیت‌هایی است که سیستم تعادلی را تحریک می‌کنند. بازی‌هایی مانند تاب بازی و چرخیدن، با ایجاد تحریکات وستیبولار، به تقویت این سیستم کمک می‌کنند. این تقویت باعث می‌شود کودکان بتوانند بهتر با تغییرات ناگهانی موقعیت بدن و حرکت‌های دورانی کنار بیایند و در نتیجه، کمتر به بیماری حرکت دچار شوند.
سایر علت های سرگیجه کودکان
یکی دیگر از دلایل شایع سرگیجه در کودکان، کمبود آهن است. زمانی که بدن کودک آهن کافی نداشته باشد، سلول‌های خونی نمی‌توانند اکسیژن کافی به مغز برسانند و در نتیجه، سرگیجه رخ می‌دهد. خوشبختانه، با تجویز مکمل‌های آهن توسط پزشک، این مشکل قابل حل است. اما قبل از شروع هرگونه درمان دارویی، پزشک باید علت دقیق کمبود آهن در کودک را بررسی کند تا بتواند درمان مناسب را تجویز کند
علت سرگیجه در کودکان هنگام سرماخوردگی
سرماخوردگی در کودکان اغلب با علائمی مانند آبریزش بینی، گلودرد و سرفه همراه است. یکی از این علائم می‌تواند سرگیجه باشد. علت اصلی سرگیجه در این شرایط، التهاب و تورم در گوش داخلی است. این التهاب به دلیل عفونت ویروسی که باعث سرماخوردگی شده، ایجاد می‌شود. گوش داخلی مسئول حفظ تعادل بدن است و هر گونه التهاب در این ناحیه می‌تواند باعث اختلال در سیستم تعادلی و در نتیجه، سرگیجه شود.
علاوه بر التهاب گوش داخلی، عوامل دیگری مانند گرفتگی بینی نیز می‌توانند به سرگیجه در کودکان مبتلا به سرماخوردگی کمک کنند. گرفتگی بینی باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به مغز می‌شود که می‌تواند منجر به احساس سرگیجه و گیجی شود. به طور کلی، سرگیجه ناشی از سرماخوردگی در کودکان معمولاً موقتی است و با بهبودی از سرماخوردگی برطرف می‌شود.
سایر علل کمتر شایع سرگیجه در کودکان
- اختلالات گوارشی
- مشکلات قلبی عروقی
- فشار خون بالا
- اختلالات مغز و اعصاب
شیوع سرگیجه کودکان
سرگیجه در کودکان یک مشکل شایع است و بر اساس آمار، تقریباً بین ۱ تا ۵ درصد از کودکان در طول دوران کودکی خود به نوعی سرگیجه مبتلا می‌شوند. به عبارت دیگر، از هر صد کودک، یک تا پنج کودک ممکن است تجربه سرگیجه داشته باشد
علایم شایع سرگیجه کودکان
مشاهدات رفتاری شامل:
- عصبانیت یا هیجان
- چنگ زدن به وسایل هنگام ایستادن یا راه رفتن
- مشکل در تمرکز کردن
- خستگی
- ترس و وحشت زیاد و احساس ناامنی
- ترس از ارتفاع
سرگیجه هنگام ضربه به سر در کودکان
یکی از دلایل شایع سرگیجه در کودکان، ضربه‌هایی است که در حین بازی یا حوادث کوچک به سر وارد می‌شود. این ضربه‌ها ممکن است باعث جابه‌جایی یا کنده شدن کریستال‌های کوچکی در گوش داخلی شوند که وظیفه حفظ تعادل را بر عهده دارند. خوشبختانه، این نوع سرگیجه‌ها اغلب با انجام یک سری حرکات خاص در کلینیک سرگیجه به نام مانورهای درمانی، به راحتی قابل درمان هستند.
درمان خانگی سرگیجه کودکان
قبل از انجام هر گونه درمان خانگی برای سرگیجه کودک، حتماً با پزشک مشورت کنید. سرگیجه می تواند علل مختلفی داشته باشد و تشخیص علت دقیق آن توسط پزشک ضروری است.
در اینجا چند روش برای درمان خانگی سرگیجه کودکان پس از مشورت با پزشک آمده است
نوشیدن مایعات به مقدار کافی
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما به اندازه کافی مایعات می نوشد، به خصوص اگر سرگیجه او ناشی از کم آبی بدن باشد.
- آب، آبمیوه و سوپ گزینه های خوبی برای آبرسانی هستند.
استراحت
- اگر کودک شما احساس سرگیجه می کند، استراحت کافی برای او ضروری است.
- فعالیت هایی که ممکن است سرگیجه را تشدید کنند، مانند بازی های پرتحرک، خواندن و تماشای تلویزیون را محدود کنید.
زنجبیل
- زنجبیل می تواند به کاهش تهوع و استفراغ که گاهی اوقات با سرگیجه همراه است، کمک کند.
- می توانید از زنجبیل تازه، چای زنجبیل یا مکمل های زنجبیل استفاده کنید.
طب سنتی
- برخی از افراد از روش های طب سنتی مانند طب سوزنی یا گیاهان دارویی برای درمان سرگیجه استفاده می کنند.
- قبل از استفاده از هر گونه روش درمانی جایگزین، حتماً با پزشک مشورت کنید.
ورزش خانگی برای کاهش سرگیجه کودکان
پس از مشخص شدن علت سرگیجه کودکان و انجام قسمت اصلی درمان، بخش دیگر درمان نیز در منزل انجام می شود. یکی از بخش های درمان، انجام تمرینات تعادلی در خانه است. تمرینات تعادلی باید شامل برنامه های خانگی باشد تا کودک بتواند هر روز آنها را در یک محیط ایمن انجام دهد و این تمرینات بتواند جزیی از روتین زندگی او شود. والدین باید تشویق شوند تا کودک را در ورزش هایی که نیاز به تعادل و حرکات برنامه ریزی شده دارند شرکت دهند. این ورزش ها مانند ژیمناستیک، تکواندو، رقص، تنیس یا بسکتبال است.
